Toverlantaarn - Er was eens....

Er was eens ........

Jacob and Wilhelm Grimm.

......in Duitsland een tweetal broers. Zij zouden de wereld een groot aantal prachtige verhalen schenken. Verhalen die al vele generaties lang van ouders op kinderen werden overgeleverd. Hun namen zijn Jacob en Wilhelm Grimm, maar we noemen hen gewoonlijk eenvoudig de Gebroeders Grimm. Zij waren zeker niet de eerste Duitse schrijvers die zich bezig hielden met sprookjes en zij verzonnen hun verhalen ook niet zelf, zoals Hans Christian Andersen, maar zij werkten, en dat onderscheidde hen van andere auteurs, zeer nauwgezet aan een indrukwekkende verzameling sprookjes en legendes voor kinderen. Tussen 1812 en 1822 schreven ze hun 'Kinder- und Hausmärchen', een verzameling volksliedjes en volksverhalen, die wij beter kennen als De Sprookjes van Grimm.

Er was eens ......

.........een lief klein meisje. Iedereen die haar kende hield van haar. Ze kreeg eens van haar grootmoeder een roodfluwelen kapje en omdat het zo goed bij haar paste droeg ze nooit meer iets anders op haar hoofdje. Op een dag zei haar moeder tegen haar: 'Kom eens hier, Roodkapje. Zou je dit stuk taart en deze fles wijn naar je grootmoeder willen brengen? Ze voelt zich erg zwak en ziekelijk en hier zal ze vast wel van opknappen.'

ROODKAPJE
Platen: Zes ronde, met de hand gekleurde glazen lantaarnplaatjes die, per drie, geplaatst zijn in een tweetal houten frames. De plaatjes zijn 7,5 cm in doorsnee; het frame is 9,5 x 35,5 cm groot.
Een glazen strip uit een serie van twaalf, vervaardigd door Johann Falk, Neurenberg, Duitsland, met verschillende sprookjes. Decalcomanie, ca 1900.

.......een oude geit die zeven kleintjes had die zij beminde zoals iedere goede moeder van haar kinderen houdt. Op een dag wilde zij naar het bos om eten te gaan zoeken. Ze riep de zeven jonge geitjes bij elkaar en zei: 'Lieve kinderen, Ik ga nu naar het bos, maar jullie moeten goed op de wolf letten. Wanneer die binnenkomt, eet hij jullie met huid en haar op.'

DE WOLF EN DE ZEVEN GEITJES
Platen: Richard Ross, Dresden, Duitsland, ca 1890. Twee uit een serie van acht platen van 8,3 x 8,3 cm.

....... een arme houthakker die in de buurt van een groot bos woonde, samen met zijn vrouw een twee kinderen. Het jongetje heette Hans en het meisje Grietje. Ze hadden maar weinig te eten en na verloop van tijd konden zij zelfs geen brood meer kopen. Toen de houthakker op een nacht in zijn bed lag te tobben en rusteloos lag te woelen, zuchtte hij eens diep en zei tegen zijn vrouw: 'Wat moet er toch van ons terecht komen?' 'Weet je wat,' antwoordde de vrouw, 'We brengen morgenochtend vroeg de kinderen weg, heel diep het bos in. Ze vinden de weg naar huis vast niet meer terug en wij zijn ze kwijt.'

HANS EN GRIETJE
Platen: Twee glazen strips uit een serie van twaalf, gemaakt door de Gebrüder Bing, Neurenberg, Duitsland, waarop zes sprookjes zijn afgebeeld. Decalcomanie, ca 1900. Uitgegeven in verschillende formaten. Titel op doosje: 'Märchenbilder, Comtes de Fees, Fairy Tales No 9275 - 12x'.

Een glazen strip uit een serie van twaalf, vervaardigd door Johann Falk, Neurenberg, Duitsland, met verschillende sprookjes. Decalcomanie, ca 1900.
Twee langwerpige glazen strips met het sprookje van Hansel und Gretel, fabrikant Ernst Plank (E.P.) Serie F.


....... een vrouw van een rijke man die erg ziek was. Toen zij haar einde voelde naderen, riep zij haar enige dochtertje bij haar bed en zei: 'Mijn lieve kind, blijf altijd vroom en braaf, dan zal de goede God je altijd beschermen. Toen het winter werd trouwde de man met een andere vrouw. Deze vrouw bracht twee dochters mee, die allebei een mooi, blank gezicht hadden, maar hun hart was lelijk en zwart. Er brak een kwade tijd aan voor het arme stiefkind. Ze moest van de ochtend tot de avond het zware werk doen, voor dag en dauw opstaan, water dragen, vuur aanmaken, koken en de was doen.


	CINDERELLA (ASSEPOESTER) Platen: Twee uit een set van twaalf vierkante 3.25 inch lantaarnplaten in de originele doos, verkocht door Millikin & Lawley, London, (1860-190?). Vier lantaarnplaten uit een serie van twaalf 3.25" x 3.25"platen. De lantaarnplaten zijn getiteld: 1- Opening Credit; 2- Cinderella dressing her sisters for the ball; 3- The Cinder wench; 4- The appearance of Fairy Godmother; 5- Cinderella with the rat trap; 6- The departure for the ball; 7- The arrival at the Palace; 8- The Prince waiting for Cinderella; 9- Cinderella in the ballroom; 10- The flight; 11- Fitting of the glass slipper; 12- The Bride. Drie platen uit serie 765 van de Primus Junior Lecturers Series.

De jager gehoorzaamde en bracht het meisje weg. Maar toen hij zijn zwaard uit de schede getrokken had om haar te doden, begon zij te huilen en sprak: 'O lieve jager, Laat mij toch in leven! Ik zal het bos ingaan en nooit meer naar mijn huis terugkeren.'
....... een koningin die voor het vensterraam van het paleis de hemden van haar echtgenoot zat te verstellen. Het was hartje winter en de sneeuwvlokken daalden als veren uit de hemel neer. Terwijl zij naaide en ondertussen naar de sneeuwvlokken keek, prikte ze in haar vinger. Er vielen drie druppels bloed in de sneeuw. Toen ze zag dat dat goed bij elkaar paste, het rood bij het wit, zei ze bij zichzelf: 'Had ik maar een kindje dat zo wit is als sneeuw, zo rood als bloed en zo zwart als het ebbenhout van dit venster! Kort daarna kreeg ze een dochtertje. Wit als sneeuw, zo rood als bloed en haar haren waren zwart als ebbenhout. Daarom werd ze Sneeuwwitje genoemd. Maar kort na haar geboorte stierf de koningin.

SNEEUWWITJE
Platen: Grote glazen lantaarnplaat, gemaakt in Duitsland, ca 1850 - 1870. De afmetingen zijn 28 x 9 cm en er zijn vier prachtige kleurenplaten op afgedrukt van Sneeuwwitje en de zeven dwergen, elk ongeveer 6,5 x 7,5 cm groot. Een zeer gedetailleerd kunstwerkje!

Een glazen strip uit een serie van twaalf, vervaardigd door Johann Falk, Neurenberg, Duitsland, met verschillende sprookjes. Decalcomanie, ca 1900.
Twee glazen strips uit een serie van twaalf, gemaakt door de Gebrüder Bing, Neurenberg, Duitsland, waarop zes sprookjes zijn afgebeeld. Decalcomanie, ca 1900. Uitgegeven in verschillende formaten. Titel op doosje: 'Märchenbilder, Comtes de Fees, Fairy Tales No 9275 - 12x'.

....... in oeroude tijden een Koning en een Koningin die elke dag wel een keer tegen elkaar zeiden: 'Ach, hadden wij maar een kindje.', want zij kregen er maar geen. Toen er toch nog een meisje werd geboren, was de koning uitgelaten van vreugde en liet een groot feest aanrichten. Hij nodigde niet alleen zijn familie, vrienden en bekenden uit, maar ook alle wijze feeën, opdat zij het kind zouden liefhebben en beschermen. Er woonden er dertien in zijn rijk, maar hij had maar twaalf gouden borden om van te eten. Er moest dus één fee thuisblijven.


DOORNROOSJE Platen: Een glazen strip uit een serie van twaalf, gemaakt door de Gebrüder Bing, Neurenberg, Duitsland, waarop zes sprookjes zijn afgebeeld. Decalcomanie, ca 1900. Uitgegeven in verschillende formaten. Titel op doosje: 'Märchenbilder, Comtes de Fees, Fairy Tales No 9275 - 12x'. Set van zes toverlantaarnplaten met de afmetingen 10 x 8 cm met vierkante afbeeldingen die voor een deel hetzelfde zijn als die op de set hierboven. De fabrikant is onbekend, wellicht zijn ze ook door Bing gemaakt. Hieronder een langwerpige toverlantaarnplaat van een onbekende fabrikant.



....... een kleermaker die drie zonen had. De oudste was in de leer gegaan bij een meubelmaker en toen zijn leertijd voorbij was, schonk zijn meester hem een tafel die er weliswaar erg gewoontjes uitzag, maar een zeer bijzondere eigenschap bezat. Wanneer de eigenaar de tafel voor zich neerzette en de woorden sprak: 'Tafeltje dek je.', werd zij onmiddellijk bedekt met een mooi tafelkleed, met schalen en messen en vorken. Schotels met geroosterd en gebakken vlees zochten een plaatsje en ook nog een groot glas rode wijn waar je vrolijk van wordt.

TAFELTJE DEK JE, EZELTJE STREK JE, KNUPPEL UIT DE ZAK Platen: Twee ronde afbeeldingen van een glazen strip. Decalcomanie. Ernst Plank, Duitsland. Gemerkt 'Taf. IV'. Een glazen strip uit een serie van twaalf, vervaardigd door Johann Falk, Neurenberg, Duitsland, met verschillende sprookjes. Decalcomanie, ca 1900.
DIVERSEN. Een tiental schitterende lantaarnplaten met diverse sprookjes, waarschijnlijk uit een grotere serie. Het is niet bekend wie de fabrikant is. De afmetingen zijn ca 8,2 x 8,2 cm of in inches 3,23" x 3,23". De plaat van Sneeuwwitje en de Jager treffen we ook aan op de langwerpige plaat met Sneeuwwitje hierboven.





Nog een tweetal schitterende lantaarnplaten naar sprookjes van Grimm. Het eerste sprookje is mij onbekend, het tweede is Doornroosje. Deze platen hebben het ongebruikelijke formaat van 12 x 12 cm (4,72 inch x 4,72 inch).

Zie ook: Roodkapje en de Wolf. Zie ook: Zomaar een heleboel series lantaarnplaten met beroemde sprookjes.