De kunstenaarsgroep Diascoop bestaat
uit:
Anne Marie van Sprang
Jop Horst
Ida Lohman
Yarre Stooker
De groep wordt regelmatig
uitgebreid met een aantal gastkunstenaars.
|
Het begin van de negentiende
eeuw. Een oude, rondtrekkende lantaarnist vertoont zijn kunsten. De
toeschouwers lijken de wereld om hen heen geheel vergeten en staren met
een mengeling van verwondering en ontzag naar het scherm. De magiër
op het doek zwaait wat met zijn toverstaf en dan verschijnt daar, opeens
zomaar uit het niets, een gifgroene, vals grijnzende duivelsfiguur, vlak
voor hun ogen. De bezoekers van de herberg deinzen verschrikt achteruit.
Enkelen verlaten overhaast de morsige gelagkamer.
Twee eeuwen later wordt de magie van
de bewegende toverlantaarnbeelden weer zichtbaar gemaakt door Diascoop,
een kunstenaarsgroep die 'het stof van de toverlantaarn blaast'. Terwijl
de meeste moderne lantaarnisten proberen de sfeer en inhoud van de
voorstellingen van vroeger zoveel mogelijk te benaderen, slaagt Diascoop
erin met een eeuwenoud medium een nieuwe kunstvorm te creëren. In direct
contact met hun publiek worden miniatuurbeelden uitvergroot tot twee meter
hoge projecties van ongeëvenaarde scherpte en kleurenpracht. De
toeschouwers krijgen meerdere toverlantaarns te zien die op dynamische
wijze lichtbundels door de zaal strooien. Ook begeleiden de kunstenaars de
door hen gemaakte glasplaten, beschilderd met transparante verf of beplakt
met papier, touwtjes of wat dan ook, met spannende verhalen, droevige
liederen of verontrustende geluiden. Voor de ontvankelijke kijker wordt
het een feest voor de zintuigen: een koe kan van kleur verschieten, een
danseresje danst over de hoofden van het publiek heen naar het witte doek
en Mirabella doet kunstjes met een zeehond of een leeuw.
Het was de simpele techniek van de
toverlantaarn die de leden van Diascoop prikkelde hun
'miniatuurperformances' te ontwikkelen waarin beeld, klank, stem en
beweging tot een overrompelend geheel worden gesmeed.
Wat hen vooral boeit is de
doorzichtigheid van de toverlantaarn als artistiek medium. De
voorstellingen scheppen een overtuigende, maar tegelijkertijd ook
transparante illusie van beweging. Duidelijk is dat de projecties zijn
opgebouwd uit kunstmatige, met de hand vervaardigde beelden als kartonnen
bootjes, knipsels en geschilderde voorstellingen. De toeschouwer is,
net als twee eeuwen geleden, graag bereid deze kunstmatige wereld te
betreden en als echt te ervaren.
|
DE TOVERLANTAARN IN DE TROPEN
Toverlantaarncollectief Diascoop
was van september tot december 2000 actief op de eilanden Curaçao, Bonaire en Aruba.
Daar werden op de Pedagogische Academie en twee
basisscholen een aantal workshops gegeven. Zeven Curaçaose kunstenaars hebben
beelden en teksten geleverd voor een toverlantaarnvoorstelling in het
Papiamento, getiteld Lus Màgiko. In totaal zijn 32
gecombineerde voorstellingen gegeven met werk uit de Diascoop- en de Lus Màgiko-collectie.
De meeste voorstellingen vonden plaats in buurthuizen en werden gegeven voor
kinderen.
Op
een feestavond werd al het werk vertoond, o.m. een carnavalsoptocht en visjes
gemaakt door kinderen van twee basisscholen, Lus Màgiko en Diascoop. Ook
de
Antilliaanse schilder Emly Francisca trad hier op. Buiten werd het gebouw belicht met draaiende dia's.
(foto Prince Victor)
Op de foto links zie je het werk van Hortence
Brouwn, een beeldhouwer. De man
en de vrouw krijgen ruzie, maar alles komt goed. De
poppetjes kunnen los van elkaar bewegen doordat elk
figuurtje in een aparte toverlantaarn zit.
|