Amerika zoals het getekend werd door Joseph Boggs Beale en anderen. |
Joseph Boggs
Beale (1841-1926) was een van de weinige negentiende-eeuwse artiesten die zijn
kunstwerken speciaal maakte om te worden gereproduceerd op toverlantaarnplaten.
Hij woonde in Philadelphia en creëerde daar duizenden afbeeldingen
voor de lantaarnplaat met als onderwerpen ondermeer de Amerikaanse geschiedenis,
epische gedichten van populaire Amerikaanse dichters, Bijbelse verhalen en
tafereeltjes naar het, Amerikaanse, leven. Hij maakte zijn tekeningen altijd in
zwart, wit en grijstinten, waarna hij het aan de verschillende bedrijven die
zijn werk wilden reproduceren overliet ze naar hun eigen inzichten in te kleuren.
Soms gaven die bedrijven dezelfde plaat in verschillende versies uit: een
ongekleurd monochrome versie, zoals Beale de platen oorspronkelijk getekend had
en daarom het goedkoopste was, een lantaarnplaat met beperkte kleuren voor een
middelmatige prijs, en een volledig gekleurde plaat die ingekleurd werd door
iemand die daar goed in was en die waren natuurlijk het duurst. Vandaar dat
men dezelfde lantaarnplaat in een aantal variaties kan tegenkomen. Onderstaande lantaarnplaten zijn ware kunstwerkjes en behoorden ongetwijfeld tot de hoogste prijsklasse. De platen hebben de standaard Amerikaanse afmetingen, 3,25 x 4 inch (8,2 x 10 cm). Ze zijn met de hand ingekleurd. De platen op deze pagina zijn allen van de hand van Joseph Boggs Beale. |
|
#1
American Soldier Saying Good-bye to Family. |
#2 Soldier's return. |
#3 Spanish
American War - Break the News to Mother. |
#4 Early
1900's school house. |
#5 Battle on
Manilla Bay. |
#6 Fort Sumter attack. |
#7
Red, White and Blue - 1. Oh, Columbia the Gem of the Ocean, the
Home of the Brave and the Free.
|
#8
Red, White and Blue - 3. When war waged its wide desolation, and
threatened our land to deform. |
#9
Red, White and Blue - 4. The wine cup, the wine cup bring hither, And fill you
it up to the brim. |
#10 Surrender of
Cornwallis. |
#11 Battle
of San Juan Hill. |
#12
Battle of San Juan Hill. |
#13 Woman manning the cannon. | #14 Battle of Lexington & Concord. |
Toelichting bij #13: Tijdens de Amerikaanse Revolutionaire Oorlog, bij de Slag bij Monmouth op 28 juni 1778, hielp Mary Hays haar man, die bij de Artillerie was, tussen het vuren door met het schoonpoetsen van het kanon. Mary Hays was gedurende de oorlog één van de 'Molly Pitchers', een bijnaam voor de vrouwen die water en voedsel brachten naar de mannen op het slagveld. Volgens de legende stortte Mary's man ter aarde vanwege de hitte, waarna zij zijn plichten overnam. De rest van de dag bleef Mary bij het kanon en gebruikte de vulstok van haar echtgenoot om het steeds opnieuw te herladen. Op een gegeven moment schoot een musketkogel tussen haar benen door en scheurde een stuk van haar rok af. Mary zou hebben gezegd: 'Nou ja, het zou slechter hebben gekund.' waarna zij verder ging met het laden van het kanon. Op illustraties zien we altijd de man van Mary op de grond voor het kanon liggen, meestal met een verwonding aan zijn hoofd, en Mary die geen acht op hem slaat omdat voor haar het belang van de oorlog voorop staat. Tsjaaaaa.... Toelichting bij #14: Slag bij Lexington. Zie verderop de platen 'War and Peace.) |
|
#15 Battle of Stony point. |
#16 The Mayflower. |
|
|
War and Peace, oorlog en vrede, een prachtig stel thematisch bij elkaar horende toverlantaarnplaten; de één laat de oorlog zien, de andere de vrede. Op de ochtend van de 19e april 1775 werden Britse troepen onder het commando van kolonel Francis Smith bij de stad Lexington onderschept door een kleine bende kolonialen. Bij de schermutseling verloren acht kolonisten het leven. De centrale figuur is een man die koortsachtig zijn musket herlaadt. (Wanneer je daar goed in was duurde dat ongeveer 20 seconden; wanneer je er slecht in was dan hoefde het al niet meer.) De veldslagen van de Amerikaanse revolutie vonden vaak plaats in de buurt van de kolonisten. Vrouwen hadden gewoonlijk geen andere keus dan erbij betrokken te raken. Uiterst links op de plaat zien we een vrouw met een huismuts zich over een gesneuvelde man buigen. Rechts pakt een vrouw in een keurige jurk de musket van haar man op om hem zelf te gaan gebruiken. Over de heuvel zijn de Britten in aantocht. De tweede plaat heeft de titel 'Peace'. De sfeer staat lijnrecht tegenover die van de eerste. De twee ronde glazen platen zijn 3,25" (8,2 cm) in doorsnede en zijn gemonteerd in een hardhouten frame van 4" x 7" (10 x 18 cm). Het glas wordt vastgehouden door een stevige metalen ring. Rechts zien we een goedkopere uitvoering van de Peace-plaat, uitgebracht in de Economics Series. |
|
Eén plaat
uit een serie toverlantaarnplaten over het leven van Abraham Lincoln. (Beale) Op het etiket
naast de afbeelding staat: "4 - Lincoln's debate with Douglas.". Beale
gebruikt een Amerikaanse vlag als een diagonale lijn die de twee debatterende
tegenstanders verenigt op deze snikhete augustusdag. De zakdoek waarmee Lincoln
zojuist zijn bezwete voorhoofd heeft afgeveegd hangt losjes uit zijn jaszak.
De
man met het lichtblauwe hemd en de gele strohoed steunt met één voet op een
bankje waar de handtekening van Beale op staat. Dit is opmerkelijk, want Beale
heeft niet veel van zijn platen gesigneerd. Hij moet dus wel heel erg trots zijn
geweest op deze plaat. Terecht. De spandoeken die de toeschouwers ophouden zijn allemaal goed te lezen. Ze dragen teksten als: "Westward the Star of Empire Takes Its Way; The Girls Link On to Lincoln, Their Mothers were for Clay." Tijdens Lincoln's inaugurele rede was zijn oude tegenstander Douglas ook aanwezig. Het verhaal gaat dat Douglas, toen Abe wat ongemakkelijk om zich heen keek waar hij zijn hoed en wandelstok zou kunnen neerleggen, als gebaar van vriendschap en verzoening naar voren stapte en ze voor hem vasthield. |
|
Twee glazen
toverlantaarnplaten, elk in een hardhouten frame van 4" x 7" (10 x 18 cm). Het
ronde glas is 3" (7,6 cm) in doorsnede. (Beale) Dit mooie
stel platen kan bij het projecteren in elkaar overvloeien. Op de ene plaat is
Columbia, Lady Liberty, afgebeeld, op haar hoofd een diadeem, zwaaiend met een zwaard en in haar andere
hand de Amerikaanse vlag, voorzien van een niet te bepalen aantal sterren. Ze
staat bovenop een rotsachtige berg. |
|
|
|
Scene from Ben Hur. |
Courtin'. |
The parable of the Unjust
Steward. |
Scene from The Pilgrim’s Progress. Pilgrim fleeing. |
Terry Borton is de lantaarnist en showman van het Amerikaanse Magic-Lantern Theater, een rondreizend gezelschap dat de Victoriaanse toverlantaarnvoorstellingen opnieuw tot leven brengt in een combinatie van geprojecteerde beelden, levend drama en live muziek. Hij eert het werk van Beale door zijn gehele show op te bouwen rond het werk van deze artiest. Hij en zijn vrouw Deborah zijn fervente verzamelaars van Beale's kunstwerken en kunnen worden beschouwd als ware deskundigen van Beale's werk. Ik beveel hier aan een bezoekje te brengen aan hun website, www.magiclanternshows.com.
|
Zie ook Beale's tekeningen voor De lantaarnplaten op de volgende pagina zijn NIET getekend door Joseph Boggs Beale, maar ze zijn het toch evengoed waard bekeken en bewonderd te worden.
|
|
©1997-2021 'de
Luikerwaal' Alle rechten voorbehouden. Bijgewerkt tot 09-05-2021. |