De danser Fotos: ©Pierre Patau, antiquetoysandgames.com. Op de derde afbeelding is de afdekplaat verwijderd zodat het mechanisme zichtbaar wordt. |
|
Een zeer zeldzame Engelse fantoccini
plaat uit het derde kwartaal van de 19e eeuw. Zij bestaat uit een diep houten frame met een handgeschilderd toneeldecor aan één kant en een bewegend, dansend, mannetje tussen twee lagen glas. De romp van de danser is bij zijn middel bevestigd aan een glas en de gelede benen zijn verbonden met een tweetal trekstangen waarmee onze danser kan worden bewogen. Wanneer dit figuurtje op het scherm wordt geprojecteerd, geeft dit een prachtig effect. Afmetingen 18 cm x 11,5 cm. |
|
|
Kater Zeldzame fantoccini lantaarnplaat met het silhouet van een kater tegen een met de hand geschilderde achtergrond. De plaat heeft een tweetal hefboompjes waarmee de lantaarnist de staart en de oren van de kat kan laten bewegen. De maten van deze plaat zijn ca 18 x 11,5 cm. |
De pelikaan Perfect voorbeeld van een lantaarnplaat die een combinatie is van een schuifmechanisme en een, door middel van een hefboom bediend, geelkoperen fantoccinimechanisme. Een Afrikaanse vrouw kijkt nietsvermoedend naar een pelikaan en deinst geschrokken terug wanneer het beest plotseling zijn bek opent en er een baby tevoorschijn komt. De achtergrond en figuur op het schuivende glas zijn met de hand geschilderd; het bovenste deel van de snavel en de baby zijn uit dun koperplaat geknipt en worden bediend met een hefboom. Schitterend! 17,7 cm x 11 cm en 2 cm dik. |
|
Fotos: ©Pierre Patau, antiquetoysandgames.com. |
Met twee metalen hefbomen worden de twee
ganzen onafhankelijk van elkaar bewogen terwijl zij vechten om een hapje voedsel
tussen hun beider snavels. Er bevindt zich een glasplaat aan allebei de kanten
van de scharnierende silhouetten. Op een van de glazen is een gordijn
geschilderd. De volgende lantaarnplaat is zonder twijfel gemaakt door dezelfde fabrikant: zelfde uitvoering, zelfde theater gordijn, hetzelfde woord 'REGISTRED' ingeperst in het hout van het frame. |
||
Mechanische silhouetplaat met daarop een boer op een kar die wordt voortgetrokken door een muilezel. Met de twee messing hendels kan men de man en de ezel apart laten bewegen. De afmetingen van het frame zijn ca 18 x 10 x 1,6 cm). |
|
Een mechanische toverlantaarnplaat met een acrobaat die salto's maakt aan een rekstok. De acrobaat bestaat uit losse delen en is gemaakt van zwart papier. Zijn handen zijn aan de spil vastgeplakt en hij wordt bediend door een messing hendel die met het bewegende glas is verbonden door middel van een draad. Op de achtergrond is een toneel geschilderd. Op het papieren etiket dat op het mahoniehouten frame is geplakt staat de tekst: MILLIKIN & LAWLEY, 165, STRAND, LONDON. |
|
Silhouetplaat met man en krokodil. |
|
De kop van de krokodil is gemaakt van dun
koperplaat. De kaken gaan open en dicht wanneer de bijbehorende hendel wordt
bewogen. Tegenover hem zit een man die ook gemaakt is van dunne koperplaat en
voor- en achterwaarts beweegt wanneer de andere hendel wordt bewogen. De
afmetingen zijn ca 18 x 11,4 cm. |
|
Julia is zo schoon Tot slot een modern voorbeeld van een fantoccini-plaat. In de periode 1997-2000 hebben een aantal beeldend kunstenaars nieuw, hedendaags werk gemaakt voor toverlantaarnvoorstellingen onder de titel Diascoop. Beeldend kunstenaar Ida Lohman maakte deze beweeglijke trekpop. Een foto werd op een transparante sheet gekopieerd, de ledematen werden in elkaar gezet en van dunne draadjes garen voorzien. Als je aan de touwtjes trekt, dan danst Julia. De afmeting van de pop is ±7 cm; het raamwerk is 11,5 cm hoog. De titel van het werk is 'Julia is zo schoon', genoemd naar een bekend kampvuurlied. Voor het projecteren van Julia werden twee toverlantaarns gebruikt voor een snelle beeldwisseling. Het vrolijke lied werd tijdens de voorstellingen luidkeels gezongen door de operateurs. Julia wordt in elk couplet steeds lelijker, maar doet toch steeds een opgewekt dansje tijdens het refrein. Het einde is droevig: ze eindigt dood in een museum. |
Julia is zo schoon, zo schoon als de sirene Al heeft ze vuurrood haar en een paar kromme benen Julia, Julia, Ju-li-a Julia, Julia, Ju-li-a Julia, Julia, Ju-li-a, en Julia is zo schoon. En Julia is zo schoon, ze heeft van die mooie haren Van voren is het vlas en van achter is het garen (Refrein) En Julia is zo schoon, ze heeft van die mooie tanden Ze zijn zo groen als gras, met donkergele randen (Refrein) En Julia is zo schoon, ze heeft van die mooie ogen De ene is van glas en de ander kijkt naar boven (Refrein) En Julia is zo schoon, ze heeft zulke mooie borsten De ene is van kurk, de andere zit vol korsten (Zo gaat het nog een tijdje door tot aan het laatste couplet:) |
En nu is Julia dood, nu kun je
haar bekijken Met zemelen gevuld, ligt ze in 't museum te prijken Julia, Julia, Ju-li-a Julia, Julia, Ju-li-a Julia, Julia, Ju-li-a, en Julia is zo schoon. |
|
©1997-2022 'de Luikerwaal' Alle rechten voorbehouden. Bijgewerkt tot 27-05-2022. |