Schijven en trommels of hoe de beelden leerden lopen.
deel 3

Kartonnen doosje, voorzien van een fraai etiket, dat een aantal grappige thaumatropen bevat. Een vogel in zijn kooi.

Een prachtige reproductie van een set van tien thaumatropen, ca 1990, met veel zorg vervaardigd naar een Duitse set uit het midden van de negentiende eeuw. De doorsnede van de schijven is 8,5 cm.
	Jeu du Thaumatrope. Houdt het draadje tussen duim en wijsvinger van beide handen en rol het draadje heen en weer, zo dat de thaumatroop snel gaat ronddraaien. De afbeeldingen op beide zijden versmelten dan tot één.
	Het spel met de Thaumatroop. Original Kartonnen doosje met 12 thaumatropen dat in Parijs werd gemaakt door M.D. (Mauclair-Dacier, 1891-1903). Zeer heldere  chromolithografieën. Afmetingen van het doosje: 10 cm x 16.5 cm x 2.2 cm, de schijven zijn 7.6 cm in diameter.
Een bijzonder leuk stuk speelgoed. Een panorama theater vervaardigd in de jaren 1890 door J.W.B., Joseph Walker of Birmingham, 'Excursions on Land and Sea, The World's Wonders' ('Uitstapjes ter land en ter zee, De Wereldwonderen'). Dit exemplaar is een zeer zeldzame Franse versie, het proscenium is in het Engels, maar de 32 platen op de papieren rol zijn voorzien van een Franse tekst. De papieren rol is gemonteerd op twee houten spoelen die kunnen worden verdraaid met een opvouwbare hendel aan de achterkant. Papier, karton en vuur is een behoorlijk gevaarlijke combinatie, waardoor waarschijnlijk verklaard wordt dat er nog maar zo weinig exemplaren in een goede conditie te vinden zijn. Het speelgoed behoort te worden gebruikt in een verduisterde kamer. Het licht van de kaars schijnt dan door de papieren panorama-rol. De afmetingen van dit theater zijn 17 cm lang x 18 cm hoog x 9 cm diep. Foto's Panorama Theatre: ©Pierre Patau, antiquetoysandgames.com.
		Ciné Enfantin. Optisch kinderspeeltje gemaakt van karton. Het sprookje van Roodkapje komt tot leven wanneer aan een van de slingers wordt gedraaid. Het effect van beweging ontstaat door een venster van gelinieerd celluloid. Afmetingen 14,5 x 16,6 cm. Rond 1920, Frankrijk. Langzaam draaien in de richting van de pijlen.

Dit kijkje op de landelijke residentie van de Prins van Oranje in Holland is een goed voorbeeld van een 18e eeuwse "vue d'optique" (optische prent). De prent is afgedrukt op dik papier, waarin de vensters van de gebouwen zijn uitgesneden. Op de achterkant van de prent is wat waterverf aangebracht achter de vensters, waardoor een schitterend effect ontstaat wanneer de plaat tegen het licht wordt gehouden. De afmetingen zijn 42 cm x 30 cm. Hieronder een kijkje op het kasteel van St Cloud, in de buurt van Parijs.
De Newspaper Acting Picture Machine, gepatenteerd in september 1919 door World Syndicate Co, Inc, New York", is een soort mutoscoop voor het bekijken van animaties. Kranten publiceerden kleine animatieframes die konden worden uitgeknipt en in het apparaat konden worden geplaatst. Er zijn 42 frames. De afmetingen zijn ongeveer 13 cm hoog en 6 breed of 8 cm breed met inbegrip van de draaikruk. De frames zijn ongeveer 5 x 3 cm groot.

De Gramophone Cinema of Kinephone. Dit speelgoed uit de jaren 1920 moet worden gebruikt op de draaitafel van een oude grammofoon. Een schijf met de animatie wordt op de draaitafel geplaatst; een hulpstuk voorzien van kijksleuven past bovenop een houder met drie wieltjes en een metalen staaf houdt de houten houder op zijn plaats. In principe is dit een toepassing van de Zoeotroop of de Phenakistoscoop. De bijbehorende doos bevat ook vijf schijven met animaties, waaronder Charlie Chaplin en Felix the Cat. De gebruiksaanwijzing is bovenop de doos geplakt, samen met een etiket van de verkoper: 'Reid & Co. Piano & Music Saloons. Secunderabad (Deccan)'. De afmetingen van de doos zijn circa 17,5 cm x 17,5 cm.
The New Mechanical Cinema gemaakt door het Duitse bedrijf Gely. Kartonnen afbeelding van twee boksers. De veermotor wordt opgewonden door de houten handgreep te draaien. Wanneer zij opgewonden is zien we de boksers in actie.

		The Motograph Moving Picture Book. Zeldzaam boek met harde kaft, gepubliceerd in 1898 door Bliss, Sands & Co. Londen. Een doorschijnend vel acetaat, voorzien van een heel fijn lijnenpatroon, dat, wanneer het langzaam op en neer over de afbeelding wordt geschoven een effect van beweging laat ontstaan, wordt meegeleverd. Het is opgeborgen in een speciale houder aan de binnenkant van de omslag. Wielen gaan draaien! Vuur brandt! Vissen zwemmen! Water stroomt! Nog veel meer andere verrasende illusies! De schijnbare beweging wordt veroorzaakt door een moiré-effect. Afm. 30 cm x 24 cm.

©1997-2022 'de Luikerwaal' Alle rechten voorbehouden. Bijgewerkt tot 23-11-2022.