Toverlantaarn - Vitascope bouwpakket.

ROKR Vitascope
Bouwpakket voor een echt werkende antieke filmprojector

	Knutsel een echt werkende antieke filmprojector in elkaar met dit interessante bouwpakket van ROKR. De laser-gesneden onderdelen zijn eenvoudig te monteren aan de hand van een stap-voor-stap Engelstalig instructieboek. De wat moeilijkere stappen kunnen worden bekeken op een video door een QR code te scannen. Het pakket wordt compleet geleverd met wat gereedschap, plakband, schuurpapier en was. Batterijen zijn niet nodig; de stroom voor de verlichting wordt geleverd door een kleine dynamo. Ook lijm is niet nodig; de onderdelen worden aan elkaar bevestigd met kleine houten pinnetjes of door middel van gleufverbindingen. Dit levert een onverwacht stevige en betrouwbare constructie op.

Al meteen na het openen van de doos krijg je een goede indruk van de kwaliteit. Alles is netjes en precies passend opgeborgen. De triplex platen zijn gemerkt met letters, de onderdelen gemerkt met een corresponderende letter en een nummer, bv E15. De kleinere onderdeeltjes zijn verpakt in plastic zakjes. Uiteindelijk blijkt dat veel kwetsbare onderdelen dubbel zijn uitgevoerd zodat de montage door kan gaan wanneer er iets breekt of zoekraakt.	In de bijgevoegde handleiding wordt de montage stap voor stap door middel van duidelijke afbeeldingen beschreven. Het verdient aanbeveling bij iedere stap eerst de benodigde onderdelen te verzamelen en daarna deze samen te voegen. De handleiding geeft heel duidelijk aan hoe dat moet gebeuren, maar het is belangrijk haar steeds met veel aandacht te bekijken, omdat een gemaakte fout later niet of slechts met heel veel moeite te herstellen is.

Bij het uithalen van het eerste onderdeel, een van de zijwanden van de projector, merk je al hoe gemakkelijk dat gaat. Alle onderdelen zitten met slechts een paar minuscule puntjes vast in de triplex plaat. Met het bijgevoegde stukje schuurpapier kunnen deze puntjes indien nodig weg worden geschuurd.	De eerste stap is het monteren van de dynamo aan de zijwand. Daarna wordt het wiel dat voor de aandrijving van het maltezer kruis en van de sluiter binnenin de projector zorgt, in elkaar gezet en op de zijwand bevestigd. Delen van dit wiel moeten worden ingesmeerd met de bijgevoegde was om de beweging gladjes te laten verlopen.

Hier is het maltezerkruismechanisme gemonteerd dat ook moet worden ingesmeerd met was voor een soepele beweging en aan de andere kant van de zijwand op dezelfde as de sprocket met tanden die in de perforaties van de film passen. Dit zijn de twee onderdelen die zorgen voor een schoksgewijze verplaatsing van de film tijdens het vertonen. Controleer of de beweging goed werkt (zie inzet).	Voor de projectielens zijn maar liefst 22 onderdeeltjes nodig. In de lensbuis bevindt zich een verschuifbaar deel met een plastic convex lensje dat met twee knoppen aan de zijkant kan worden verschoven om het geprojecteerde beeld scherp te stellen. Hier bleek weer met hoeveel aandacht de instructies moeten worden bestudeerd, want op deze foto bevinden de knoppen zich niet aan de zijkant zoals dat moet. Gelukkig werd dat nog tijdig geconstateerd en kon het in dit stadium nog worden gecorrigeerd.

De projectielens gemonteerd op de tweede zijwand, samen met wat reeds gemonteerde onderdelen die later zullen worden gebruikt.	De beide zijwanden zijn hier samengevoegd. Het voelt allemaal nog wat onvast aan, maar dat wordt een stuk beter wanneer dit samenstel op de grondplank gemonteerd wordt. Op deze plank wordt ook al de achterwand gemonteerd.

Hier zien wij hoe de beide zijwanden, de achterwand en de voorwand met de projectielens gemonteerd zijn op de grondplank. Het geheel heeft hierdoor meteen al veel meer stevigheid verkregen.	Nogmaals deze samenstelling, nu onder en andere hoek gefotografeerd. We zien hier duidelijk het ledlampje dat met twee draden verbonden is met de dynamo. Het hangt er nu nog los bij.

Nu wordt het gedeelte met de slinger en het tandwiel dat straks in een ander tandwiel moet grijpen in elkaar gezet. Het is ook hier belangrijk de instructies nauwkeurig te bestuderen.	Het gedeelte wordt compleet gemaakt door het plaatsen van de slinger. Het handvat is één van de weinige delen die niet gemaakt zijn van hout. Belangrijk is hier de juiste plaatsing van de steunen B6 en D23.
Dan komt nu het gedeelte dat gerust het moeilijkste deel van de montage genoemd mag worden. Eigenlijk heb je er minstens vier handen voor nodig. Roep de hulp van een assistent in!

Het gedeelte met de slinger moet nu op de grondplank worden vastgezet, maar wel zo dat het ronde onderdeeltje aan de achterkant op de juiste manier in het plastic tandwiel van de dynamo grijpt. Tegelijkertijd moeten ook de twee steunplaten op de grondplaat bevestigd worden. Een lastig karwijtje, maar als het gelukt is, is het bouwwerk al een vrij stabiel geheel geworden. Ontspan je! De assistent kan weer naar huis.	Wanneer het voorgaande niet goed wordt uitgevoerd kan het zijn dat de projector als hij klaar is niet goed blijkt te werken en dan is het herstellen van de fout vrijwel onmogelijk. Controleer goed of de slinger vrij kan draaien en of het maltezerkruis schoksgewijs wordt rondgedraaid. We moeten nu ook het ledlampje fel zien oplichten.

Na het plaatsen van nog wat kleine onderdeeltjes die het bouwsel nog meer stevigheid geven wordt het geheel op poten gezet. Achter het grote wiel is binnenin nog net de sluiter te zien die de lichtstraal moet onderbreken wanneer de film wordt getransporteerd.	Dan wordt het lichtbakje met het ledlampje in elkaar gezet en op zijn plaats gemonteerd. Wanneer nu de slinger wordt rondgedraaid zal er al een lichtstraal via de lens worden geprojecteerd. Die lichtstraal wordt steeds onderbroken door de ronddraaiende sluiter.

De ronddraaiende sluiter die de lichtstraal tijdens het filmtransport regelmatig onderbreekt. We zien hier ook een van de plastic rollen waarover de film geleid wordt.	Links de sluiter en rechts het lichtbakje. Een steunplaat wordt aangebracht en met metalen staven en plastic dopjes op zijn plek gehouden.

Nog even een blik op de binnenkant.......	..... voordat het dak er opgaat.

Een zijdeurtje wordt aangebracht.....	..... dat kan worden afgesloten met een hendel.

Dit zijn de onderdelen waarmee de beide filmspoelen worden vervaardigd. De filmbaan is van heel dun soepel buigend hout.	De uiteinden passen sluitend tegen elkaar door de pinnetjes aan begin en eind die in een uitsparing op de wanden van de spoel vallen.

De grootste filmspoel compleet gemonteerd. De beide filmspoelen worden op hun plaats in de projector gezet.	De film wordt ingelegd. De beide uiteinden worden met een plakbandje aan elkaar bevestigd zodat een lus ontstaat. Net als bij een echte projector moet er op gelet worden dat de filmbeelden ondersteboven staan.

Het moment suprême. Hij is klaar.......	..... en ja..... hij doet het!
Conclusie: Het was een feest deze projector in elkaar te zetten. Het monteren kan bijna niet fout gaan wanneer de handleiding nauwkeurig wordt opgevolgd. De werking van echte filmapparaten wordt heel goed nagebootst: het filmtransport met maltezerkruismechanisme en sprocket, de roterende sluiter, de scherpstelling van het objectief. Een leerzaam en educatief project dat ook nog eens een pronkstuk voor in de huiskamer oplevert. Dit pakket is zijn geld dan ook meer dan waard.