Bibliography

• Anaglyfen. Stereo-afbeeldingen rond kunst, wetenschap en techniek. Dieter Lorenz, vertaling Jan van Dijk. Aramith uitgevers Amsterdam. Beschrijving van de bekende rood-groen stereotechniek. Vele illustraties in stereo en met een rood-groen bril om de afbeeldingen te kunnen bekijken.
  
  
• Anamorfosen, Een spel met waarneming, schijn en werkelijkheid. Tekst Fred Leeman. 1975 Andreas Landshoff Productions. Van de eerste anamorfosen tot heden. Veel illustraties en een spiegelfolie om de illustraties te bekijken.
  
  
• Anamorphosen, Geheime Bilderwelten. Georg Füsslin, Ewald Hentze. 21x 25 cm, 160 blz. met 180 grotendeels gekleurde illustraties. Uitgave Georg Füsslin Verlag, Stuttgart.
  
  
• Archaeology of the Cinema. W.Ceram. The book is an illustrated history of the origins of the cinema. Its 264 pages include 168 pages of photographs covering photography, shadowgraphs, peepshows, dioramas, panoramas, various optical toys, magic lanterns, and the early days of cinema. Thames and Hudson, London 1965.
  
  
• Book of moving Pictures, The. 12 wheels to spin and see a world in motion. De kartonnen schijven kunnen worden uitgedrukt voor het vervaardigen van een doe-het-zelf phenakisticoop. By Demi. Uitg.: Hutchinson of London 1979.
  
  
• Book Of The Lantern, The. Being A Practicle Guide To The Working Of The Optical (Or Magic) Lantern, With Full And Precise Directions For Making And Coloring Lantern Pictures . With Seventy-Five Illustrations by T. C. Hepworth, F.C.S., Second American from the Second English Edition, New York, Edward L. Wilson, 1890. 288 pages including many great advertisements for camera equipment, accessories and photographs.
  
  
• Cinegrafia. Onder redactie van S.I. van Nooten. Een beknopt overzicht van de technische en organisatorische aspecten van het filmproduktieproces. Ir. E.Th. Douwes Dekker. J. Muusses, Purmerend.
  

• Christiaan Huygens. (Zebrareeks deel 17) Rienk Vermij, Hanne van Dijk, Carolien Reus. Utrecht, Epsilon Uitgaven 2004. Uitgave in samenwerking met de Ned. ver. van Wiskundeleraren. Introductie tot leven en werk van de Nederlandse wiskundige en natuurwetenschapper Christiaan Huygens, in eerste instantie bedoeld voor leerlingen uit de hoogste klassen van het VWO, met een aantal opdrachten die betrekking hebben op de toverlantaarn.
  
  
• De Intocht van de Levende Photographie in Amsterdam. See: Intocht..... De
  
  
• De Tooverlantaarn. See: Tooverlantaarn, De
  
  
• De Vermakelijke Natuurkunde. See:Vermakelijke Natuurkunde, De
  
  
• Der Guckkasten. Zie Guckkasten, Der
  
  
• Diaprojectie. Geschiedenis van het geprojecteerde beeld tot 1930. L. Raemakers. Den Haag 1981.
  
  
• Emergence of Cinema, The. The American Screen to 1907. Charles Musser. New York 1990.
  

• Encyclopaedia of the Magic Lantern, The, edited by David Robinson, Stephen Herbert, Richard Crangle. Published by the Magic Lantern Society to coincide with the Society's 25th Anniversary. An essential guide for any serious collector of stereopticons or magic lantern slides. Forty contributors, over 900 entries, 360 large pages, 400 illustrations, Index and bibliography. An A-Z of projected images, from the 1420s to the 1930s.
  ISBN 0 9510441 5 X.  £ 75.
  
  
• Episcopische, Diascopische en Micro-projectie. Marius-Bibliotheek nr. II. Utrecht 1910.
  
  
• Film en lichtbeeld bij het onderwijs. Met o.a. fraaie advertenties. J.J. van der Meulen, Baarn. 106 pag.
  
  
• Film, van bibberfoto tot cinemascope. Emile Brumsteede. Uitg. Querido, Amsterdam 1958. Geïllustreerde Salamanders.
  
  
• Guckkasten, Der. Einblick--Durchblick--Ausblick.Kijkkasten, Diorama's. Werner Nekes. Uitgave Georg Füsslin Verlag, Stuttgart. 21x25 cm, 120 blz. met 92 grotendeels gekleurde illustraties.
  
  
• Handbuch der praktischen Kinematographie. Paul Liesegang, Leipzig, 1918. 590 pag.
  
  
• Het vervaardigen van diapositieven voor projectie, stereoscopie en andere doeleinden. See: Vervaardigen....., Het
  
  
• Holland Almanak voor 1857. Met: Mijmeringen in en over Amsterdam; verslag van een toverlantaarnvoorstelling. Uitgegeven door mr. J. van Lennep. Gebroeders Kraay, Amsterdam 1857.
  
  
• Intocht van de Levende fotographie in Amsterdam, De. Een filmhistorische verkenning door Adriaan Briels. Assen, maart 1971. 34 pag.
  
  
• Kèkt nâh! Een onderzoek naar het gebruik van de toverlantaarn in Nederland in de context van visuele massamedia. Doctoraalscriptie Kunstgeschiedenis RU Leiden, afd. Moderne Beeldende Kunst. Marieke de Natris, Den Haag, 2002.
  
  
• Kinematografie in de praktijk. Handboek voor den Filmoperateur, Amateur en Vakman. W.H. Idzerda, A.W. Sijthof Uitgeversmij, Leiden 1922. 2e druk, 197 pag., 206 afbeeldingen.
  
  
• Kinematografie voor den Amateur. W.H. Idzerda. Drukkerij en Binderij van de Wereldbibliotheek, Amsterdam. Maatschappij voor Goede en Goedkope Lectuur. 104 pag., 91 afbeeldingen.
  
  
• Komst en Plaats van de Levende Photografie op de Kermis. Adriaan Briels. Van Gorcum en Co. Assen 1973. 41 pag.
  
  
• Lanterne Magique et Fantasmagorie. Inventaire des Collections. Conservatoire National des Arts et Métiers. Musée des Techniques. Paris 1990.
  
  
• Lantern Image, The, Iconography of the Magic Lantern 1420-1880. A comprehensive record of printed illustrations of the magic lantern before 1880, together with the earliest known manuscript representations, dating back to the 15th century. A unique reference source, tracing the evolution of the magic lantern from a quaint magical toy used for frightening the superstitious through to a sophisticated scientific device. Compiled and introduction by David Robinson. 83pp, 291 illustrations, paperback, 1993. ISBN 0 9510441 2 5. Published in the UK by the Magic Lantern Society, 1993. £19.95
  
  
• Lantern Image, The, Supplement No.1. Uniform in format with the main volume, this new book adds to The Lantern Image a further 88 references to early illustrations of the magic lantern, including reproductions of the vast majority of these. As in the original volume, the illustrations are produced to a very high standard, giving a fascinating insight into the development of the lantern and its uses. Further supplements are envisaged in future as more images come to light. Compiled by David Robinson. 24pp, 70 illustrations, paperback, 1997. ISBN 0 9510441 3 3. Published in the UK by the Magic Lantern Society, £5.00
  
  
• Lantern Slides and How to Make Them. Glass Magic Lantern slides are highly collectible and were all hand made from the 1800s to 1900s. This craft has nearly been lost, but author Esther Brooks wrote this educational book with many photos on How to Make these old Glass Magic Lantern treasures. Esther Brooks, October 1949.
  
  
• Laterna Magica. Uitgave Nederlands Filmmuseum & Skrien 1989. Een bijzondere uitgave van het filmtijdschrift Skrien met diverse interessante artikelen over de toverlantaarn. Met o.a. Betoverende illusies en De laterna magica in de negentiende eeuwse mentaliteit. 30 pag.
  
  
• Laterna Magica. Vergnügen, Belehrung, Unterhaltung: den Projektionskünstler Paul Hoffmann. Almut Junker, Frankfurt am Main, 1981. 120 pag.
  
  
• Laterna Magica - Lichtbilder aus Menschenwelt und Götterwelt. D. Hoffmann und A. Junker. Berlijn 1982. 123 pagina's tekst en minstens evenveel pagina's met afdrukken van de lantaarnplaten van Hoffmann.
  

• Laterna Magica - Zauberwelt und Faszination des optischen Spielzeugs, Ernst Hrabalek. Uitg. Keysers Sammlerbibliothek Keyserische Verlagsbuchhandlung GmbH München 1985. ISBN 3-87405-167-6. De Bijbel voor de verzamelaar van optisch speelgoed. Met tips voor de verzamelaar, geschiedenis van de toverlantaarn, talloze foto's in kleur en zw-w, lijst van musea, enz. enz. enz. Dit standaardwerk was ooit te koop bij De Slegte voor de weggeefprijs van f 9,95. Helaas......... nu niet meer. 176 pag.
  
  
• Licht! Andreas Blühm en Louise Lippincott. Uitgegeven t.g.v. de gelijknamige tentoonstelling in het Van Gogh Museum. 272 pag. 300 illustraties, onder meer van de oudste toverlantaarn ter wereld. Waanders Uitgevers. Ook verschenen in het Engels.
  
  
• Lichtbeelden, raadgever bij keuze en gebruik van tooverlantaarns, kinematografen en andere projectietoestellen. Nutscommissie voor volkscultuur Nutsboekerij nr. 2. Zaltbommel 1917.
  
  
• Lichtspiele, Vom Transparantbild zum Diorama. Birgit Verwiebe. 21x25 cm, 132 blz. met 107 grotendeels gekleurde illustraties. Uitgave Georg Füsslin, Stuttgart.
  
  
• Light! Engelstalige uitgave van Licht!. Thames and Hudson Ltd.
  
  
• Macht und Magie des Films. Weltgeschichte einer Massensuggestion. Rudolf Oertel. Europa Verlag Wien-Stuttgart-Zürich.
  
  
• Magic Images, The Art of Hand-Painted & Photographic Lantern Slides. This book is a mine of valuable information on all aspects of lantern history and present-day lantern collecting. Scholarly essays are combined with reprints of original documents and slides, many of them beautifully reproduced in colour. Edited and designed by Dennis Crompton, David Henry and Stephen Herbert. 96pp (24 in colour), over 300 illustrations, hardback, 1990. ISBN 0 9510441 1 7. Published in the UK by the Magic Lantern Society. £19.95
  Now out of stock, this means it has already become a collectors item!
  
  
• Magic Lantern, The. How to buy and how to use it, also how to raise a Ghost by 'a mere Phantom'. C.L. Brinkman, Londen 1870. 96 pag. In het Nederlands vertaald: 'De Tooverlantaarn'.
  
  
• Magic Lantern, The. Its Construction and Use. Uitg. Perken, Son, & Rayment. Londen 1890.
  
  
• Magie Lumineuse. Du théatre d'ombre á la lanterne magique. J. en R. Remise en R. Van de Walle, Tours 1979. 313 pag. en schitterende illustraties.
  
  
• Magische Optica - Toverlantaarns, kijkdozen en andere vermakelijkheden. Uitg. Museum Boerhaave, Leiden, t.g.v. tentoonstelling Magische Optica 1996. Informatie en kleurenfoto's over o.m. toverlantaarns, kijkkasten, stereokijkers, schijven en trommels, vroege films.
  
  
• Magic Images. The Art of Hand-Painted and Photographic Lantern Slides. Dennis Crompton, Richard Franklin and Stephen Herbert. Magic Lantern Society. London 1990.
  
  
• Magic Lantern, The. How Movies Got to Move. Judith Thurman and Jonathan David. 
  Publisher: Atheneum, Neww York, ©1978, stated First Edition, Book Club Edition on Dustjacket. Nearly every page is illustrated with old photographs, photographic equipment and at the top right hand corner is an example of "moving pictures" seen by fanning the pages.
  
  
• Magic Lantern Society (MLS) Diverse uitgaven (zie Magic Lantern Society)
  
  
• Magic Lanterns. Shire album 169. Derek Greenacre, Aylesbury, 1986. 32 pag.

• Magie van de Toverlantaarn, De. Ter gelegenheid van een tentoonstelling in het Westfries Museum in Hoorn, schreef de webmaster en auteur van toverlantaarnsite 'de Luikerwaal', Henc R.A. de Roo, dit boekje.
  Uitgave: Westfries Museum in Hoorn, dank zij de steun van de Stichting Vrienden van het Westfries Museum. Hoorn, december 2007. 29,5 x 21 cm; 24 pagina's.
  
  
• Movement in Two Dimensions. A Study of the animated and projected pictures which preceded the invention of cinematography. Olive Cook. Hutchinson of London. London 1963.
  
  
• Optical Lanterns and Accessories- How to Make Them. This handbook contains a comprehensive digest of the information on Optical Lanterns and Lantern Slides, has 147 diagrams including instructions on making slides with the end papers being catalogues for other Cassell publications. Paul N. Hasluck, Cassel and Company Limited, London, 1903. 160 pages.
  
  
• Optical Toys. Shire album 216. Basil Harley, Aylesbury, 1988. 32 pag.
  

• Optisches Spielzeug oder Wie die Bilder laufen lernten. Georg Füsslin Verlag, Stuttgart, 1993. 21x25 cm. 120 pag. met grotendeels gekleurde illustraties.
  
  
• Optisches Spielzeug und Laterna Magicas aus der Sammlung Harald Hansen. Uitg. Städl. Museum Schloss Rheydt t.g.v. tentoonstelling 1990/91.
  
  
• Peepshows, a visual history. Richard Balzer, New York 1998.160 pag.
  
  
• Pré Cinema Catalogus. Speciale uitgave ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de Nederlandse Vereniging van Fotografica Verzamelaars. Photo Historisch Tijdschrift 20e jaargang nr 3, 1997. Rijk geïllustreerde catalogus met de geschiedenis van de camera obscura tot de cinema.
  
  
• Projectiehandboekje. Uitgave van het Nederlands Fototechnisch Bureau Capi, 1930
  
  
• Projektiekunst. Praktische en verklarende handleiding bij het vertonen van lichtbeelden, zowel met de projectielantaarn als met de episcoop en andere moderne hulpmiddelen. D. van Kreveld en A. van Kreveld jr. Boekhandel 'Ontwikkeling'. Amsterdam 1928.
  
  
• Serie Ooggetuigen. Richard Platt, Antwerpen 1992. (i.s.m. Museum of the Moving Image) 64 pag.
  
  
• Servants of Light. The book of the Lantern. This lavishly illustrated book covers the two hundred and fifty years between the development of the first slide projector and the movie projector. It includes an extensive History of the Magic Lantern by John Barnes and articles on Limelight, Fantasmagoria and many others, by members of the Magic Lantern Society. Edited by Dennis Crompton, Richard Franklin and Stephen Herbert. 96 pp., Paperback, 1997. ISBN 0 9510441 4 1. Magic Lantern Society UK. £20. London 1997.
  
  
• Speelgoed van alle tijden. A. Stap-Loos. Vrij veel aandacht voor optisch speelgoed, waaronder de toverlantaarn. Veel foto's. P. Out bv,Koog aan de Zaan 1980.
  
  
• Stereofotografie voor den Amateur. Gerard Borg. Uitg. der N.V. Focus, Bloemendaal 1922. 66 pag.
  
  
• Suske en Wiske. De Stoute Steenezel. Uitgave: Standaard uitgeverij. Een S&W-verhaal van Willy Vandersteen waarin een antieke toverlantaarn een zeer belangrijke rol speelt.
  
  
• The book of moving pictures. See: Book of moving pictures, The
  
  
• The Magic Lantern. See: Magic Lantern, The
  
  
• Theoretisch en praktisch handboek der projectie. Fotografische Bibliotheek No. 8. Dordrecht, 1900.
  
  
• To catch a sunbeam. Victorian reality through the magic lantern. G.A. Household, Londen 1979. 143 pag.
  
  
• Toverlantaarn - Wij zien een projectie waar onze voorouders nog spoken zagen, De. W.A. Wagenaar. In: TNO-Project. jrg. 9 nr. 1. 1981 p.25.
  

• Tooverlantaarn, De. De wijze van samenstelling en gebruik alsmede de Kunst om een Geest op te wekken door een Spook. C.L. Brinkman, Amsterdam 1873. Vertaling van 'The Magic Lantern'.
  
  
• Toverbeeldverhaal. Uitgegeven door Stedelijk museum de Lakenhal, Leiden, ter gelegenheid van de tentoonstelling in het museum in 1975/76. Een aardig boekje met de geschiedenis van de toverlantaarn en ander optisch speelgoed.
  
  
• Transparent painting glass for the magic lantern. Rintoul, A.N. Londen, 18.., 80 pag. incl. catalogus.
  
  
• Trois siècles de cinéma - De la lanterne magique au cinématographe. Laurent Mannoni, Parijs 1995. Tentoonstellingscatalogus  Collections de la Cinématéque Francaise. 272 pag.
  
  
• True inventor of the Magic Lantern: Kircher, Walgenstein or Huygens?, The. W.A. Wagenaar. In: Janus. vol. 66 Amsterdam 1979. p. 194-205.
  
  
• Uit de oude Draaidoos. Simon van Collum, Amsterdam 1959. 208 pag.
  
  
• Van Toverlantaarn tot Kinematograaf. Een reis door de geschiedenis van het geprojecteerde beeld, waarvoor de gegevens ontleend zijn aan de collectie "Fries Toverlantaarn Museum 'Laterna Magica' ", waarvan een uitgebreide catalogus is opgenomen. Een uitgave van de Stichting Peter Bonnet Museum, samengesteld door Vera Tietjens-Schuurman. Rottevalle 1979.
  De enige 'Bijbel' voor de toverlantaarnverzamelaar in de Nederlandse taal. Veel foto's en beschrijvingen van lantaarns, plaatjes en hulpstukken in zw-w. 188 pag.
  
  
• Van Toverlantaarn tot Televisie. John Bakkers. Een handvol herinneringen aan 125 jaar Merkelbach & Co. Dit boekje werd ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan, als relatiegeschenk uitgegeven door Merkelbach & Co. Technisch Speelgoed, Kalverstraat 30 te Amsterdam. Deze uitgave is niet in de handel verkrijgbaar. (See: Nieuwe plaatjes voor het prinsesje)
  
  
• Vermakelijke Natuurkunde, De. Jongens uitspanning met Licht, Schaduw, Lucht en Geluid voor het prentenmagazijn van G. van Sandwijk, bijeenverzameld door P. Beets. 48 pag. en vier gekleurde platen. Leiden, 1875.
  
  
• Vervaardigen van diapositieven voor projectie, stereoscopie en andere doeleinden, Het. L.C.C. Willekens, Dordrecht, 190?, 56 pag.
  
  
• Victorian Britain through the Magic Lantern. S. Humphries, Londen 1989. 176 pag. met illustraties uit de Learcollectie.
  
  
• Vom Geisterbild zum Breitwandfilm. Aus der Geschichte der Filmtechnik. Jürgen Ristow. De geschiedenis van de filmtechniek, te beginnen met de camera obscura en via de laterna magica naar de eerste expirimenten met bewegende beelden. Een goed geschreven standaardwerk met veel illustraties.
  
  
• World Cinema. A short History. David Robinson. Eyre Methuen, London 1973.