Toverlantaarn - Oude toverlantaarnboeken deel 1

Oude en heel oude toverlantaarnboeken

deel 1

Frontispice: 'Ars Magna Lucis et Umbrae'.
Athanasius Kircher's 'Ars magna lucis et umbrae' (De grote Kunst van Licht en Schaduw) is waarschijnlijk het bekendste boek op het gebied van toverlantaarns. Dit is de 2e herziene uitgave, Amsterdam, Apud Johannem Janssonium á Waesberge, & haerdes Elizaei Weyerstraet, 1671. Het boek bevat een aantal zeer vroege platen van een toverlantaarn die een afbeelding op de muur projecteert, samen met aanwijzingen voor het vervaardigen en bedienen van een toverlantaarn. De tekeningen in het boek kloppen echter niet: de opstelling van de onderdelen is zeer ongebruikelijk. De lens bevindt zich tussen de lichtbron en de lantaarnplaat en de positie van de lantaarnplaat is ook verkeerd, namelijk rechtopstaand terwijl de geprojecteerde afbeelding ook rechtop staat.
Hoe was het mogelijk dat Kircher zo'n stomme fout maakte? Lees er meer over in Het raadsel van de verkeerd geplaatste lenzen.
	Een zeer zeldzaam Frans toverlantaarnboek: "L'Art des Projections", geschreven door L'Abbe Moigno in 1872. Van dit belangrijke boek over de geschiedenis van de toverlantaarn en andere voorlopers van de cinematografie zijn maar erg weinig exemplaren bekend. Het boek staat vol met interessante historische illustraties betreffende de vervaardiging en het gebruik van de toverlantaarn. François Napoleon Marie, "L'Abbe Moigno", leefde van 1804 tot 1884 en was een pioneer op het gebied van de ontwikkeling en toepassing van de toverlantaarn, maar ook een groot opvoedkundige en wiskundige. Dit klassieke werk werd gepubliceerd in Parijs door het Bureau du Journal Les Mondes en M. Gathier-Villars. 159 genummerde pagina's met 103 houtsneden en een omvangrijke index. Gebonden in een luxe leren omslag.


"The Art of Projection and Complete Magic Lantern Manual". Bevat 'een overzicht van de perfecte bediening van een drievoudige lantaarn en effecten, tot nu to nog nooit gepubliceerd in boekvorm, en verder waardevolle tips en aanwijzingen die van nut zijn voor amateurs en professionals, en ook de kunst van het maken en schilderen van lantaarnplaten en vergroten'. Het is een technisch werk over de toverlantaarn, bedoeld voor opvoeders en bevat ook adviezen over het gebruik van de verschillende soorten lantaarnplaten. Bijna 200 pagina's met heel veel lijntekeningen en diagrammen, waaronder twee uitvouwbare tekeningen van drievoudige toverlantaarns. De afmetingen zijn 21,5 x 15 cm.

The Magic Lantern, How to Buy, And How to Use It. Also How to Raise a Ghost. Geschreven door "A Mere Phantom" en uitgegeven in Londen door Houlston and Wright, 65 Paternoster Row, in 1866. Volgens de titelpagina al 10.000 exemplaren verspreid. Eerste uitgave. 80 pagina's, waarvan velen met afbeeldingen en diagrammen over het gebruik van een toverlantaarn. Afmetingen 18 x 12 cm. De Nederlandse vertaling is uitgebracht als De Tooverlantaarn. De Wijze van samenstelling en gebruik, alsmede De Kunst om een Geest op te wekken, door een Spook. Amsterdam, C.L. Brinkman 1873. (Zie ook: De Kunst om een Geest op te wekken.)

Chadwick, W.J., The Magic Lantern Manual Eerste druk, 180 x 115 mm, 7" x 4½", 100 illustraties, 138 pagina's plus 10 advertenties, 1878. (Herziene) Tweede druk, 154 pagina's plus advertenties. 'With one hundred and five Practical Illustrations'. Londen: Frederick Warne and Co. 1885.

The Magic Lantern, Its Construction and Use, door 'A Fellow of the Chemical Society'. 130 pages plus voor en achter pagina's. 82 pages over de constructie en het gebruik van toverlantaarns. De rest van het boek bestaat uit advertenties voor toverlantaarns, onderdelen en fotografische apparaten. Waarschijnlijk eerste druk, ongeveer 1890. Uitgegeven door Perken, Son, & Rayment of 99 Hatten Garden, London.
THE POPULAR RECREATOR. Een sleutel tot amusement binnen en buitenshuis. Geen samensteller bekend. Londen, Cassell, Petter & Galpin, 1873-1874. Twee delen in één, eerste druk, 260 x 185 mm, overvloedig geïllustreerd, 384 pagina's plus 4 advertenties, ingebonden in boekbinderslinnen met gouden en zwarte decoratie en belettering op vergulde panelen.
De twee delen omvatten een uitgestrekt gebied aan onderwerpen, binnen- en buitenspelen en sporten, waaronder, vissen, boogschieten, cricket, croquet, golf, kaartspelen, fotografie en het maken van speelgoed. Er zijn ook 10 artikelen over de toverlantaarn.
	The Book Of The Lantern. Een 'Practical Guide To The Working Of The Optical (Or Magic) Lantern, With Full And Precise Directions For Making And Coloring Lantern Pictures'.
Met 75 illustraties en geschreven door T. C. Hepworth, F.C.S. Tweede Amerikaanse druk naar de tweede Engelse druk, New York, Edward L. Wilson, 1890. Gebonden in harde omslag, 13,5 x 19 cm met 288 pagina's met ook nog vele interessante advertenties voor camera-uitrustingen, toebehoren, en fotografische artikelen, waaronder de Lilliput Ideal Detective Camera.
De afmetingen van het boek zijn 18 x 43 x 2,5 cm.	Een bijzondere serie van 71 Nederlandse satirische prenten gepubliceerd in een album in 1720. Onder de prenten vinden we 1 met toverkunsten, 1 met een piepshow en 4 met een lantaarnist.

Lardner, Dionysius, Uitgever: The Museum of Science and Art, Delen VII en VIII, Pub.London: Walton & Maberly, 1855.
Twee delen in één band. Gebonden in gedeeltelijk leer en met gemarmerd papier beplakt karton. Bevat veel gravures door het hele boek heen om onderwerpen te illustreren als astronomie, optica, lenzen, camera lucida en obscura, toverlantaarns, enz. Afmetingen 19 x 11,5 cm. 208 pagina's.

Eveneens uitgegeven door Perkin, Son & Rayment of London is deze combinatie van een instructieboek met een catalogus. Het boek is in twee delen verdeeld, waarvan het eerste deel een handleiding is op fotografiegebied met de titel: Beginner’s Guide to Photography, Showing How to Buy a Camera and How to Use It. - Including Practical Remarks Upon (hierin opgenomen practische aanwijzingen op het gebied van): Photographic Apparatus Generally – How to Take a Photograph – Development – Printing From the Negative – Taking Instantaneous Pictures – Producing Lantern Slides – Photo-micography and Enlarging. By a Fellow of the Chemical Society – Published by Perken, Son & Rayment – 99 Hatton Garden, London. Het eerste deel bestaat uit 120 pagina's. Het tweede deel is een geïllustreerde catalogus van fotografische apparatuur, camera's, toverlantaarns en optische instrumenten die werden verkocht door het bedrijf. Op de titelpagina van dit deel lezen we o.a.: Perken, Son & Rayment – Bona-fide Makers of Photographic Apparatus, Magic Lanterns, and Optical Instruments – Trade Mark Optimus – May 1894. Dit deel is kwistig voorzien van afbeeldingen van allerlei lensen van het merk Optimus en opvouwbare camera's, waaronder de Optimus Camera Deluxe, Optimus Improved Magazine Camera, Optimus Minimus Hand Camera, Rayment’s Camera en meer. Het boek bevat bovendien meer dan een dozijn toverlantaarns en vergrotingsapparaten en andere artikelen voor de donkere kamer. Het boek heeft een harde kaft en is ca 14 x 19 cm groot. De omslag geeft aan dat het de vijfde editie is, herzien en uitgebreid, in een oplage van veertigduizend exemplaren. Dit is de originele catalogus en handleiding uit 1894.


Dit is de eerste uitgave van het boek OPTIC PROJECTION, Principles, Installation and Use of the Magic Lantern, Projection Microscope, Reflecting Lantern, Moving Picture Machine. Fully Illustrated with Plates and over 400 Text-Figures by Simon Henry Gage and Henry Phelps Gage. Het heeft een harde kaft met een vergulde titel en is uitgegeven door de Comstock Publishing Company in 1914. 731 pagina's. Simon Henry Gage (1851 – 1944) was een professor in de anatomie, geschiedenis en embryologie aan de Cornell University en een belangrijk persoon in de geschiedenis van de Amerikaanse microscopie.

	Dit boek over toverlantaarns is getiteld "Optical Projection A Treatise on the Use of the Lantern". Het is geschreven door Lewis Wright en gedateerd 1901. Het heeft een harde kaft en 438 pagina's met 232 illustraties.

	The Popular Educator. Een complete Encyclopedie.
Encyclopedie in vijf delen gepubliceerd door Cassell & Company. De boeken bevatten onderwerpen als astronomie, geologie, chemie, lessen in Spaans, Frans en Latijn, lessen in algebra, hydrostatica, elektriciteit, muziek, architectuur, natuurlijke geschiedenis, enz. enz.

Meer oude boeken....