Toverlantaarns diverse fabrikanten, Duitsland deel 1

Toverlantaarns, verschillende fabrikanten
Duitsland deel 1



Zwart geschilderde blikken toverlantaarn met op de achterdeur in gouden letters de woorden 'Laterna Magica' rond de samengevlochten initialen 'HD', die staan voor de naam van de fabrikant Hoffmann, Dresden. De originele houten kist heeft een etiket op de schuifbare deksel met de tekst 'No. 202a' en opnieuw de initialen 'H.D.'. Een klein deurtje in een van de zijwanden geeft toegang tot de regelknoppen van het olielampje binnenin. Hoffmann's handelsmerk, de gouden adelaar, is bevestigd op de voorkant. De lantaarn is bijna 41 cm hoog. Ca. 1850.

Tachyscop toverlantaarn C20 N31181. Deze toverlantaarn werd gemaakt in Düsseldorf, Duitsland, door Ed. Liesegang. Het nog steeds bestaande bedrijf van Ed. Liesegang werd opgericht in Elberfeld (tegenwoordig Wuppertal) in 1854.

Afdekplaatje met een adelaar die zijn vleugels spreidt en een U.S. schild voor de borst houdt. In zijn snavel een banier met de tekst 'Ex Pluribus Unum'. Daar omheen de woorden 'Jung Amerika Gestezl. Geschutzt'.	Deze zeldzame antieke toverlantaarn dateert uit ca 1890 en is gedeeltelijk gemaakt van hout. Dak, lens en schoorsteen zijn gemaakt van blik. De metalen pootjes zijn prachtig versierd met een engelgezichtje. De toverlantaarn werd vervaardigd door een Duitse fabrikant, waarschijnlijk Max Dannhorn uit Neurenberg, en werd speciaal gemaakt voor de Amerikaanse markt. Op het ronde metalen afdekplaatje voor het lampvenster staat vermeld: JUNG AMERIKA / GESETZLICH GESCHÜTZT, rond de afbeelding van een adelaar. Het plaatje kan worden opgetild wanneer de vlam van de lamp moet worden bijgeregeld.
De totale afmetingen zijn ca 10 x 12 x 28 cm en de originele doos waarin de lantaarn is opgeborgen meet 10 x 23 x 33 cm. De lens aan de voorkant kan worden uitgetrokken tot ongeveer 15 cm.


Deze toverlantaarn vertoont een grote gelijkenis met de Jung Amerika lantaarn hierboven. Er zijn echter een aantal belangrijke verschillen. De meest opvallende kenmerken van de D.F. lantaarn zijn de eenvoudige klauw-pootjes en het ontbrekende ronde afdekplaatje op een van de zijkanten.	Handelsmerk: een hertenkop met een aantal concentrische cirkels tussen het gewei, geflankeerd door de initialen D.F.

Nog een "Jung Amerika' toverlantaarn, 21,5 cm hoog.

Duitse ZEISS IKON toverlantaarn/projector van rond 1928. Het grote metalen lamphuis bevat de condensor, die bestaat uit twee grote convex glazen lenzen die samengehouden worden door twee messing vattingen. De projectielens heeft een instelhendel voor de diafragma opening en een hendel voor het scherpstellen, waarmee de lensbuis naar voren en naar achteren kan worden bewogen. De lantaarn meet ongeveer 6 x 12 x 18 inches.
Het “ZEISS IKON” handelsmerk is in de buitenmantel van het lamphuis geperst.


	Union Laterna Magica. Waarschijnlijk Duits. Deze prachtige lantaarn komt waarschijnlijk uit het begin of het midden van de jaren 1800. Zij is vervaardigd van uitbundig versierd blik, in elkaar gezet met spijkers tegen de houten delen aan de binnenkant; er zijn geen schroeven of soldeerverbindingen. Op één zijwand staat met grote hoofdletters "UNION LATERNA MAGICA - MUSTER SCHUTZ". Er staat ook de kop van een hert bij afgebeeld, waarschijnlijk het handelsmerk. Op de scharnierende deur staan ook nog wat letters of cijfers, maar die zijn moeilijk te lezen, het zou een patentnummer kunnen zijn. 'Musterschutz' betekent patent, octrooi. De lantaarn is 28 cm hoog met inbegrip van de schoorsteen, 9 cm breed en 18 cm lang met inbegrip van de lens.
W. Hagedorn, Berlin.		Duitse toverlantaarn. Op de achterkant staat de naam 'W. Hagedorn. Berlin.'. De lantaarn is zwart geschilderd en fraai versierd met een gouden bies en bloemmotieven aan beide kanten. Afm: 24,5 cm hoog, 14,5 cm breed, 15,5 cm diep.

Toverlantaarn voor kinderen in de originele kartonnen doos, samen met een twaalftal glazen lantaarnplaten in houders met gleuven. De afmetingen van de doos zijn ca 32 x 24 x 13,5 cm en de lantaarn is ca 24 x 18 x11,5 cm, exclusief de lens en de losse schoorsteen. Een gekleurd papieren etiket dat bovenop de deksel is geplakt laat een ovalen embleem zien met een vogel die, de vleugels uitgestrekt, bovenop een schild staat met de initialen "F N", en de vermelding "Made in Bavaria". Een jongen gebruikt de toverlantaarn om beelden op de muur te projecteren. Een roze gekleurde gebruiksaanwijzing is aan de binnenkant geplakt. De tekst is in het Engels en het Duits.
	Het groengetinte blikken lantaarnhuis is voorzien van een opliggend goudkleurig medaillon op de scharnierende deur, de decoratieve goudkleurige pootjes hebben de vorm van theatermaskers of groteske hoofden en rond de lenshouder is een goudkleurige bies geschilderd.
	Toverlantaarn van blik met vier goud geschilderde klauwvormige poten, twee vergrendelbare deurtjes, één aan de zijkant en één aan de achterkant waardoor de olielamp kan worden geplaatst. In een ster-symbool aan de voorkant van de lantaarn staat de tekst: "Opus Coronat Laborem" met de letters "FNN" in het midden. Latijn is niet mijn sterkste taal, maar dit moet iets betekenen als 'Het werkstuk bekroont de arbeid' De schoorsteen kan verwijderd worden van de lantaarn. De afmetingen zijn ongeveer 36 x 12,5 x 16,5 cm.


Kleine toverlantaarn van het merk F.N.N. De fabrikant was Fritz Neumeyer, Neurenberg, die in de eerste plaats bekend is als medeoprichter van de Zündapp motorfietsenfabriek (Zünder- und Apparatebau G.m.b.H.").

Merkloze toverlantaarn met een opvallende deurversiering. Het meest opvallende onderdeel van deze blikken toverlantaarn is wel de bijzondere figuur die in het openslaande deurtje geperst is. De lantaarn was samen met een dozijn langwerpige lantaarnplaten verpakt in een kartonnen doos met op de deksel een kleurrijk etiket met de tekst 'Made in Germany'. Verder is geen merk of naam van een fabrikant aanwezig, niet op de lantaarn, noch op de doos. Hieronder de lantaarn met twee verschillende schoorstenen.




	Meer Duitse toverlantaarns.....

©1997-2021 'de Luikerwaal'
Alle rechten voorbehouden.
Bijgewerkt tot 21-05-2021.