Homepage 'de Luikerwaal' De Laterna Magica in het 'Stedhûs Sleat'.
OPENINGSTIJDEN:

1 april t/m 31 oktober
dinsdag t/m vrijdag
van 11.00 tot 17.00 uur
zaterdag en zondag
van 13.00 tot 17.00 uur

1 juli t/m 31 augustus ook op maandag open.
1 november t/m 31 maart geopend op afspraak.

adres:
Heerenwal 48
8556XW Sloten
tel. 0514 53 15 41

Goed toegankelijk voor minder validen (lift aanwezig).



Museum Stedhûs Sleat.


Midden in de Friese stad Sloten staat een betoverend museum: Museum Stedhus Sleat. Het museum is gevestigd in het voormalige stadhuis. De fraaie kapconstructie met balken van grenen en 'jufferhout' is origineel en dateert uit de jaren 1759-1761 toen het stadhuis werd gebouwd.

Voor de liefhebber van de toverlantaarn bevinden zich de interessantste objecten op de tweede etage, op de oude zolder. Hier is een permanente expositie van de bekende lantaarncollectie van Peter Bonnet te bezichtigen. Deze toverlantaarnverzameling is een van de grootste en mooiste van ons land. Bonnet verzamelde gedurende tientallen jaren toverlantaarns, andere projectoren, lantaarnplaatjes en daaraan verwante voorwerpen uit de periode 1700 tot ongeveer 1930.

De hele collectie wordt gepresenteerd in een prachtige, bijna magische belichting. Dankzij de nieuwste audiovisuele hulpmiddelen krijgt de bezoeker inzicht in de werking van toverlantaarns en de verschillende soorten lantaarnplaatjes, waaronder ook de beweegbare plaatjes.

Centraal staat een grote opengewerkte projector, de Moby, die alle onderdelen van een toverlantaarn laat zien. Ook is er een doorlopende presentatie van films en video’s uit de jaren zeventig. Daarop vertelt Peter Bonnet over zichzelf en zijn verzameling. Op de zolder van het voorhuis kunnen kinderen hun eigen lantaarnplaatjes beschilderen, die daarna in een grote lantaarn echt geprojecteerd kunnen worden.

Ook de andere onderdelen van het museum zijn zeker een bezoekje waard, zoals de Raadzaal uit 1791, de Vertrekzaal met de geschiedenis van het stadje Sloten en de Secretarie waar voortdurend wisselexposities plaats vinden. De fraaie maquette in de Vertrekzaal, gemaakt door de laatste tolgaarder van Sloten, laat u de stad anno 1953 zien. In de Raadzaal kunt u ieder half uur kijken naar de multimediapresentatie 'Sloten, ideale stad', waarin u een verrassende kijk op Sloten geboden wordt.
Bonnet en Bakkerus.

Vier jaar oud was Peter Bonnet toen hij voor het eerst een toverlantaarnvoorstelling bijwoonde. Die voorstelling werd gegeven door zijn oom, de kermisreiziger Freark Bakkerus. ‘Oom Bakkerus’ gebruikte een tien jaar oude Hoffmann lantaarn die hij voor een zacht prijsje had kunnen aanschaffen bij de bekende firma in ‘wetenschappelijk speelgoed’ Merkelbach en Co. in Amsterdam. Hij besloot de voorstelling met een plaat waarop een man met een aap voorkomt. ‘Dit is nou de kinderdief die stoute jongens meeneemt.’ Na afloop vond men zijn vriendje Johan terug in een kast en Peter zat opgerold als een slak in de lege turfbak.

Die Hoffman lantaarn uit 1870 werd het eerste stuk van zijn verzameling, waarmee hij op zijn zeventiende begon.

Bakkerus (1863-1944) reisde samen met zijn toen nog ongetrouwde zuster Martha, later de moeder van Peter, de kermissen af met zijn panorama ‘Het Volksmuseum’. Door te trouwen met de dochter van de vorige eigenaresse kwam hij later in het bezit van het ‘Kunstkabinet Van Laaten’, waar onder meer stereoscopische platen bewonderd konden worden. Na het overlijden van de vrouw van Bakkerus gingen Peter en zijn moeder vaak met hem mee op zijn reizen in het buitenland.

In 1910 werd, in verband met de toenemende concurrentie van de ‘Kinematografie’ gestopt met de exploitatie van het Kunstkabinet.  De familie kwam terug naar Nederland en ging in Drachten wonen. Peter bezocht met grote tegenzin de Ambachtschool en zijn oom bleef rondreizen met een grote toverlantaarn en enkele uit het Kunstkabinet overgebleven kijkinrichtingen, waarmee hij tot ca. 1930 ‘leerzame voorstellingen’ gaf op scholen. De zeventienjarige Peter volgde in Amsterdam een opleiding handtekenen en wiskunde en vestigde zich in 1924 met zijn ouders voorgoed in het Friese stadje Sloten, waar hij les kon gaan geven op de Ambachts-Tekenschool. Later werd hij directeur van de school.

Bonnet kwam vaak aan nieuwe verzamelstukken door ze te ruilen voor tabaksbonnen of door de voor hem minder interessante toestellen in te ruilen. De veelal in erbarmelijke staat verkerende apparaten en lantaarnplaten restaureerde Bonnet met zorg, totdat het werken met zijn handen moeilijk werd na een hersentrombose waardoor hij in 1955 werd getroffen.

Op 80-jarige leeftijd ontving hij een eremedaille in goud, behorende bij de orde van Oranje Nassau, onder meer voor de inspanning die hij zich getroost heeft om zijn museum ‘Laterna Magica’ te realiseren. Velen zullen zich de kostelijke verhalen blijven herinneren die Bonnet zo lyrisch en vol humor kon vertellen tijdens de rondleidingen door zijn museum, toen nog bij hem thuis op enige afstand van de plaats waar zijn verzameling nu bewaard wordt.
Bron tekst Bonnet en Bakkerus: Van Toverlantaarn tot Kinematograaf, Vera Tietjens-Schuurman. 1979, Rottevalle Friesland.

Foto Bonnet met de Hoffmann lantaarn: Van Toverlantaarn tot Kinematograaf.

Het Kunstkabinet 'Die grosste Neuheit der Welt', kopie naar het origineel uit 1874, in opdracht van Peter Bonnet gemaakt door miniatuurbouwer A.A. van der Velde, Museum Stedhûs Sleat, Sloten.





 
Het Toverlantaarnmuseum aan huis van de toentertijd 74-jarige Peter Bonnet in Sloten.
Peter Bonnet werd op 3 juli 1896 in Bolsward geboren en overleed in 1979.
 
  English version......  Wat is er nieuw op de site?  ©1997-2024 'de Luikerwaal'
Alle rechten voorbehouden.
Bijgewerkt tot 22-02-2024.
Naar bovenrand pagina......