Homepage 'de Luikerwaal' carette trade mark Een complete toverlantaarn uitrusting
Een toverlantaarn van Carette met lantaarnplaten in een kartonnen doos.

toverlantaarn compleet carette

Dit soort huiskamer-toverlantaarns
werd meestal vervaardigd in vijf of zes verschillende groottes. De kleineren waren bedoeld als kinderspeelgoed. Zij waren geschikt voor lantaarnplaatjes van ca 2 of 3 cm breed en werden meestal verpakt in een eenvoudige, kartonnen doos. 

De grotere, en duurdere, lantaarns werden verpakt in een stevige kartonnen of houten kist, samen met een serie platen, een eenvoudige chromatroop en een bewegende lantaarnplaat. De platen die in deze lantaarns gebruikt werden, waren aanzienlijk breder (6 tot 10 cm). De projectiekwaliteit van deze lantaarns was vanzelfsprekend veel beter dan die van de kleinere. De houten kist was meestal aan de buitenkant beplakt met gemarmerd papier, aan de binnenkant beplakt met papier in een egale kleur.

Meestal was de gebruiksaanwijzing aan de binnenkant van het deksel geplakt. Aangezien de lantaarns veel geëxporteerd werden, was zij niet alleen in het Duits, maar ook in het Frans en Engels beschikbaar:

Marque de Fabrique.         Trade Mark.          
Fabrik-Marke.


Gebrauchsanweisung für die verbesserte Laterna magica.

Um die Bilder leicht und deutlich vorzuführen, stelle man die Laterne auf einen feststehenden Tisch in circa 1-2 Meter Entfernung von einer glatt gespannten, volkommen weissen Wand. Nachdem man die optischen Gläser gehorig gereinigt und die hohlspiegelartige Blende von etwaigem Schmutze befreit hat, zünde man die mit Petroleum gefühlte toverlantaarn compleet carette handleiding Lampe zu einer start brennenden Flamme an, jedoch nicht bis zum Russen. Die Lampe wird dan so in die Laterne gestellt, dass der Griff des Brenners zur Seite steht. die Bilder werden verkehrt eingeschoben und an dem vorderen Linsenrohr durch Ein- und Ausschieben so lange gerichtet, bis das Bild sich am klarsten und deutlichsten darstellt. Um möglichst überraschwenden Effekt zu erreichen, ist es nötig, dass das Zimmer volkommen dunkel ist. Ausser den in dieser Laterne enthaltenen Bildern gibt es noch 3-6 Extra-Serien.

Manière de se servir de la lanterne magique perfectennée.

Pour obtenir facilement la représentation eclair et distincte des images, ilfaut avoir soin de placer la lanterne sur une table solidement fixée, à environ 1 à 2 mètres d'une toile parfaitement blanche et bien tendue. Après avoir soigneusement nettoyé les verres d'obtique et enlevé des réflecteurs concaves la poussière qui pourrait s'y être attachée on allume la lampe pétrole qu'on laisse brûler avec une flamme assez forte, en se gardant toutefois de la laisser fumer. On met ensuite la lampe à sa place, en ayant soin de tourner la clef du bec de côte après quoi on introduit à l'envers les verres peints dans la lanterne. Cela fait, on règle le cylindre de devant des lentilles jusqu'à ce que les images se dessinent clairement sur la toile. Pour obtenir un effet vraiment surprenant, il faut que l'obscurité soit aussi complète que possible dans la chambre ou a lieu la représentation. Outre les verres contenus dans cette laterne on peut avoir encore 3 à 6 séries.

Directions for using.

The new magic lantern which distinguishes itself from all others on account of its clearness, is to be managed in the following manner. In order to produce the pictures perfectly clear and distinctly, the magic lantern is to be placed upon a stead table at about 1-2 yards distance from a wall or sheet perfectly white and even. After having carefully cleaned the optical glasses and removed any dust from the metallic mirror the oil lamp may be put in its place in a way that the handle of it is on one side. To get the picture quite clear it is necessary to have a pretty large flamme. This done, the slides are slid upsite down into the lantern. The optical glasses will afterwards be set into the right focus by slowly drawing asunder the tubes. To yield the most surprising effect, the room in which the performance will take place, must be entirely dark. Besides the slides contained in this lantern there are 3-6 special beautiful series. 

Een Nederlandse tekst was niet aanwezig. Hier volgt de vertaling:

Gebruiksaanwijzing voor de verbeterde toverlantaarn.

De nieuwe toverlantaarn, die zich van alle andere onderscheidt vanwege zijn duidelijke beelden, moet op de volgende manier gebruikt worden. Teneinde heldere en duidelijke beelden te verkrijgen, moet de lantaarn op een stevige tafel worden geplaatst, op een afstand van 1-2 meter vanaf een volkomen gladde, witte muur of een strakgespannen scherm. Nadat de lenzen zorgvuldig zijn schoongemaakt en het stof van de metalen spiegel verwijderd is, kan de olielamp geplaatst worden, met de knop van de brander naar de zijkant gericht. Zorg voor een grote vlam, maar laat deze niet walmen. Hierna kunt u de lantaarnplaten ondersteboven in de lantaarn schuiven. Door het langzaam in- en uitschuiven van het lenzenstelsel wordt het beeld zo scherp en duidelijk mogelijk ingesteld. Voor het verkrijgen van het beste resultaat moet de kamer geheel verduisterd zijn. Naast de lantaarnplaten bij deze lantaarn, zijn nog 3-6 series verkrijgbaar.
 

De deksels van de dozen en kisten waren vrijwel altijd voorzien van een kleurig etiket. In veel gevallen was hierop een gezin afgebeeld dat een toverlantaarnvoorstelling bijwoont.

Het etiket op deze kist toont het merk, G.C. & Co. (op de onderrand van het scherm) en het type van de lantaarn (het gestempelde nummer). De /1 geeft aan dat het hier de kleinste uitvoering van dit type betreft. Hetzelfde etiket werd ook voor veel andere modellen van Carette gebruikt.
toverlantaarn compleet carette

Veel lamphuizen van dit soort lantaarns werden vervaardigd van 'geblauwd blik' of 'Russian iron'. Het blanke blik werd verhit en voorzien van een dun oxidelaagje. Door deze behandeling kreeg het metaal een blauwachtige kleur en werd redelijk bestand tegen roest.

Andere lantaarns werden gemaakt van 'japanned metal'. Dit was blik, voorzien van een harde, zwarte laklaag.

 

Gegevens van de lantaarn:

Fabrikant: Georg Carette & Co., Neurenberg, Duitsland.
Handelsmerk: G.C. & Co.N.
Type: 245/7.
Bouwjaar: 1905-1913.
Materiaal: geblauwd blik, beschilderd met een fijn gouden biesje, schoorsteen met geprofileerde messing onder- en bovenring, objectief messing, goud geschilderde driehoekige pootjes.

Afmetingen van de lantaarn: 25 x 12 x 33 cm.
Geschikt voor glazen en houten lantaarnplaten van 7 cm hoog. Uitschuifbaar objectief met 2 lenzen; condensor en reflector in lamphuis.

Afmetingen kist: 36,5 x 25,5 x 14,5 cm.
Materiaal: hout, aan buitenkant beplakt met donkergrijs gemarmerd papier, aan binnenkant beplakt met egaal blauw papier.
Etiket op deksel doos; gebruiksaanwijzing en vier elastieken banden  voor de bevestiging van twee houten lantaarnplaten op binnenkant deksel; aan weerszijden van de ruimte voor de lantaarn 2 x 6 gleuven voor het opbergen van een serie van 12 glazen lantaarnplaten.
 

Georg Carette

De meeste fabrikanten van dit soort toverlantaarns waren gevestigd in de speelgoedstad Neurenberg, in de staat Bavaria in het zuiden van Duitsland. Zo ook de Franse fotograaf Georg Carette, die daar in 1886 met financiële hulp van een hop-handelaar zijn bedrijf oprichtte. Wereldbekendheid kreeg hij door zijn aanwezigheid op de Columbia World Fair van 1893 in Chicago. Naast toverlantaarns vervaardigde hij als een van de eersten elektrische speelgoedtreinen. Aangezien Carette nooit zijn Franse staatsburgerschap afgelegd had, moest hij bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog Duitsland verlaten.
 


 

toverlantaarn compleet carette lantaarnplaat

De twaalf glazen lantaarnplaten bij deze set zijn van een zeer goede kwaliteit. Zij bevatten o.a. landelijke taferelen, beelden van het leven op de boerderij, eskimo's, honden en jachttaferelen. De afmetingen zijn: 22 x 7 cm. Ze dragen geen merk of nummer, maar zijn hoogst waarschijnlijk eveneens door Carette vervaardigd.

 

  English version....  Wat is er nieuw op deze site?  ©1997-2023 'de Luikerwaal'
Alle rechten voorbehouden.
Bijgewerkt tot 12-11-2023.
Bovenrand pagina......