Toverlantaarn - Tussen kunst en kitsch deel 2

Tussen kunst en kitsch.
deel 2

Gebruiks- en siervoorwerpen, van waardevol tot waardeloos, van prachtig tot afschuwelijk, maar allemaal met een relatie tot de toverlantaarn.


Snuifdoos met afbeelding van toverlantaarn. Ca 1800-1820, Frans. Snuifdoos van papier-maché met een schroefdeksel voorzien van een zwart/witte afbeelding getiteld 'La Lanterne Magique/Dep a la Bibe. Imple'. 9 cm diameter x 2 cm hoogte.	Oude aardewerken kop, waarschijnlijk voor kinderen. Gemaakt tussen ca 1880 en het begin van de jaren 1900. Op de onderkant bevindt zich een klein merkteken van de fabrikant. Twee afbeeldingen sieren de buitenkant van het drinkgerei. De eerste toont een toverlantaarnvoorstelling binnen het gezin, de tweede een groepje kinderen die soldaatje spelen, 'Playing at Soldiers'.


	Viewer voor kleine toverlantaarnplaten (3½ x 12,½ cm), vervaardigd in Duitsland door MEISSNA KINO, waarschijnlijk rond de voorlaatste eeuwwisseling.


	Toverspiegels zijn optische rariteiten afkomstig uit China. Zij stelden de westerse wetenschappers honderden jaren voor een raadsel. In 2004, demonstreerde David Burder (een lid van de Engelse Royal Photographic Society) voor de leden van de Magic Lantern Society tijdens een bijeenkomst in het Magic Circle's establishment in Londen, dat hij het bijzondere effect kon reproduceren. Daarna heeft hij een gering aantal van deze toverspiegels laten vervaardigen. De spiegel bestaat uit een zware metalen schijf met een doorsnede van ruim 10 cm, waarop aan de rand de tekens van de dierenriem zijn afgebeeld met de afbeelding van een toverlantaarn in het midden. Aan de andere kant bevindt zich een enigszins bollend, spiegelglad gepolijst en bijzonder zuiver, spiegelend oppervlak. Wanneer daarmee helder zonlicht wordt gereflecteerd op een witte oppervlakte, wordt het ontwerp op de achterkant van de spiegel, gedetailleerd geprojecteerd.


Origineel Hollands sigarenblik met de naam 'de Toverlantaarn', gemaakt in Dordrecht, door de Weduwe Bekkers en Zonen, rond 1900. Afbeeldingen: Deksel: Een ridder geeft een geschenk aan een dame. Faust begluurt hen vanaf de rechterzijde. Voorkant: met behulp van een toverlantaarn laat Faust deze ridder de afbeelding van een andere vrouw zien. Achterkant: de ridder wandelt weg met de andere vrouw en Faust op de achtergrond heeft de vrouw die hij begeerde. De afmetingen zijn ca 23,74 x 11,25 x 10 cm.


Deze sierlijke, fraai ontworpen massief mahoniehouten lantaarnplaten-kijker met twee lenzen, gemaakt door Adams & Co uit Londen in de tweede helft van de 19e eeuw, is een schitterend voorbeeld van Victoriaans vakmanschap. De viewer is ca 25 cm hoog. De twee lenzen kunnen worden in- en uitgeschoven om scherp te stellen. Zij vergroten één van de twee standaard 3 1/4 inch vierkante glazen lantaarnplaten die in de drager zijn geplaatst terwijl het belicht wordt via een matglazen scherm aan de achterkant. De drager kan worden heen en weer geschoven, zodat één plaat tegelijk kan worden bekeken; houten stopjes aan het einde voorkomen dat zij te ver wordt doorgeschoven. De naam van de maker en registratie-tekens zijn op de voorkant aangebracht, op een tweetal ivoren plaatjes.
		Eén uit een serie lotto speelkaarten. Op deze kaart is een eenvoudige speelgoed toverlantaarn afgebeeld. De kaart is waarschijnlijk Engels en van rond 1880. Afm.: 23,5 x 11,5 cm.

	'Porte cadre' van brons met de voorstelling van een jonge lantaarnist die de aandacht trekt door op een triangel te slaan. Gemaakt rond 1820. De hoogte is 8 cm.


Buitengewoon mooie beeldpendule. Amor die met een toverlantaarn op zijn rug door het land trekt. In zijn rechterhand een boog en aan zijn heupen hangende een foedraal met pijlen. Uurwerk met koordslinger, slagwerk met sluitrad en slaand op een bel. Bijzondere gepatineerde wijzers. De iets bolle lunette heeft rondom kleine blauwe emaille rozetten. Wijzerplaat gesigneerd met 'Musy, Pere et Fils, Hrs de S.a.S. à Turin'. Periode Empire, ca 1800. Afmetingen: hoog 47 cm, breed 24 cm en diep 13 cm. Bron: www.deklokkenmakervanapeldoorn.nl.

Zeldzaam porseleinen beeldje van een rondtrekkende lantaarnist die van dorp naar dorp door het land reist met zijn toverlantaarn op zijn rug. Het dateert waarschijnlijk van rond 1850 en het is 16,5 cm hoog.


	Hetzelfde porseleinen beeldje van hierboven, maar dan nu in een veel mooiere en gedetailleerd beschilderde versie. Het is gemaakt door Samson en werd waarschijnlijk tussen 1850-1870 gemaakt. De hoogte is ca 18 cm.
	Foto's: Martin Gilbert Antiques ltd. Staffordshire. U.K.
		Le porteur de Lanterne Magique. Alleraardigste bas-reliëf figurine die rond 1960 gemaakt werd van Icoryl of ivoirine (een substantie die op ivoor lijkt en gemaakt wordt van ivoorpoeder gemengd met hars) door François Noe naar een 18e-eeuws beeldhouwwerkje. Het is 12 cm hoog in de originele lijst. Misschien is dit het aapje uit de fabel van Jean-Pierre Claris de Florian 'De aap die een voorstelling met de toverlantaarn geeft.'
		78 toeren plaat met muziek van het Blasorchester B. Winkler getiteld 'Laterna Magica'. Op de andere kant staat 'Sie hiess Marie'. Label Electrola 3500, doorsnede 25 cm, materiaal schellak.

Het Spaanse bedrijf Hemisferium is gespecialiseerd in het nabootsen van antieke wetenschappelijke instrumenten. Ze bouwen objecten waarvan de schoonheid en precisie je zullen verrassen. Alle stukken worden met de hand geassembleerd in hun werkplaats in Madrid.
Zoetroop		Praxinoscoop
In de zoetroop observeert de kijker de draaiende trommel vanuit de rechthoekige gaten die zijn aangebracht op de strook van de reeks beelden en observeert zo een animatie van een duidelijke reeks, waarin de beelden samenvloeien en de elementen tot leven komen. Bevat 20 geanimeerde fotostrips. Doorsnee: 20cm, hoogte: 22cm. In de praxinoscoop wordt een cirkelvormige trommel gedraaid met spiegels in het midden van de trommel die afbeeldingen reflecteren die zijn getekend op stroken papier die eromheen zijn geplaatst. De toeschouwer kijkt over het instrument heen en kan zo een animatie observeren van een duidelijke volgorde, waarin de beelden samenvloeien en de elementen tot leven komen. Dit optische speelgoed is gedecoreerd met traditionele afbeeldingen van het Circus van het einde van de negentiende eeuw, het begin van de twintigste eeuw. Bevat 20 geanimeerde fotostrips. Maximale hoogte: 19,5 cm, Diameter: 14,2 cm.

Meer Kunst en Kitsch.....