Toverlantaarn - Driedimensionaal Deel 2.

deel 2.

		Het lenticulaire systeem.
	Lenticulaire prentbriefkaarten en andere drukwerken vallen direct op door de voelbare plastic ribbels bovenop de afbeelding. Deze ribbels zijn in feite heel fijne, naast elkaar liggende langwerpige halfcilindrische lenzen. Zij kunnen vrij grof van structuur zijn, maar ook heel fijn van afmeting. Afhankelijk van de hoek waaronder men naar het drukwerk kijkt ziet men een verschillend beeld. Door die hoek te veranderen lijken de beelden in elkaar over te vloeien. De techniek kwam in de jaren 1940 op de markt, toen de ontwikkelingen op het gebied van kunststoffen de productie van dergelijke fijne lenzenroosters mogelijk maakten. Een van de eerste toepassingen was een badge voor de presidentscampagne van Eisenhower met de slogan "I Like Ike!" samen met een foto van de president in lenticulaire druk. Deze techniek wordt in drie verschillende toepassingen gebruikt. Het meest voorkomend is die waarbij men twee verschillende afbeeldingen ziet wanneer men de prent heen en weer kantelt. Sommige exemplaren tonen zelfs een bewegend beeld bij het kantelen, een animatie, waarbij meerdere opnamen van een bewegend object gebruikt worden. Hoe meer opnames er gemaakt zijn, hoe vloeiender de afbeelding getoond wordt.
	In dit kader is de derde toepassing het meest interessant, de exemplaren die een afbeelding tonen met dieptewerking. Stereo-afbeeldingen dus. De technieken die hiervoor gebruikt worden zijn nog wat ingewikkelder dan bij de gewone afbeeldingen. De stereo-afbeelding wordt samengesteld uit twee verschillende fotonegatieven, die via een rooster geprojecteerd worden op fotopapier. Van het eerste negatief wordt de helft geprojecteerd en van het tweede negatief eveneens de helft. De rest wordt tegengehouden door het rooster. De ontstane foto ziet er gestreept uit. Plaatst men de lenteculi-folie op de foto dan ontstaat er diepte. Het zal duidelijk zijn dat het samenstellen van de stroken van de twee foto's en ook het aanbrengen van de folie met lenticules een grote nauwkeurigheid vereist. In het analoge tijdperk was deze procedure uiterst lastig en dus duur. Met de komst van de computer met bijbehorende software werd het veel goedkoper en ook nauwkeuriger waardoor het nu vaker wordt toegepast.
De prenten waarbij men twee verschillende afbeeldingen ziet worden wel Flippo's genoemd. De mogelijkheden hiervoor zijn vrijwel onbegrensd. Ze werden en worden toegepast in de reclame-industrie, als ansichtkaarten, foto's van pin-ups met en zonder kleding, gadgets, sleutelhangers en zelfs op postzegels. De hierbij afgebeelde Flippo toont bij het op en neer kantelen afwisselend een tweetal bekende toverlantaarns gemaakt door Aubert-Paris, de 'Tour Eiffel' en de 'Bouddha'.

Lantaarnplaat met een lenticulaire afbeelding. Het lenticulaire systeem wordt voornamelijk toegepast op prentbriefkaarten en andere drukwerken. Het was een grote verrassing te ontdekken dat er ook, in ieder geval één, toverlantaarnplaat bestaat die gebruik maakt van dit systeem om de afbeelding te laten bewegen. Deze zeer bijzondere plaat is volgens het etiket op de plaat gemaakt naar de patenten van A.S. Spriegel, uitsluitend voor de Genre Transparency Co,. Chicago. Vertonen, verkopen of verhuren buiten de U.S was verboden. De lantaarnplaat heeft het Amerikaanse formaat, ca 8 x 10 cm.

	Wanneer de lantaarnplaat wat wordt gekanteld beweegt de jonge vrouw haar hoofd heen en weer.

Hologram.

Holografie is een techniek om een driedimensionale afbeelding van een object te maken, met gebruik van een plat vlak in de vorm van een fotografische film of sensor, of een ingegraveerde structuur. Door de afbeelding uit verschillende hoeken te bekijken lijkt het platte beeld te veranderen zodat de indruk van een ruimtelijk, driedimensionaal beeld bestaat. Het beeld bestaat echter niet echt maar wordt gerepresenteerd door plaatsen waar licht aanwezig is en door plaatsen waar minder of geen licht aanwezig is. Het resultaat kan alleen vanuit een beperkte hoek worden waargenomen (Wikipedia).

Er bestaan verschillende soorten hologrammen, die voor verschillende doeleinden kunnen worden gebruikt. Eén van die doeleinden is beveiliging, o.a. bij creditcards en bankbiljetten.

Het projecteren van een hologram doet denken aan een optische truc om de illusie van een geestverschijning te creëren met behulp van een toverlantaarn. Deze truc werd al rond 1870 in de theaters vertoond en stond bekend als Peppers Ghost, omdat John Henry Pepper, een Londense hoogleraar scheikunde, de eerste was die er in slaagde deze illusie op het toneel uit te voeren.

Hoe het werkt:

Tussen het toneel en het publiek is een glasplaat opgesteld die in een hoek van 45 graden gedraaid is. Voor het toneel, op een plek die voor het publiek niet zichtbaar is, staat de persoon die moet verschijnen als geest.

Deze persoon wordt belicht door de felle lamp van een toverlantaarn. Het publiek ziet dan de weerspiegeling van de persoon in de glasplaat, maar doordat men erdoorheen kan kijken, lijkt het net een geestverschijning op het toneel. Deze illusie kan nog versterkt worden door een speler op het toneel die de 'geest' meerdere malen met zijn zwaard doorklieft. Door de lamp langzaam aan of uit te laten gaan, laat men de geest langzaam laten verschijnen of verdwijnen.

De truc kon natuurlijk ook met allerlei voorwerpen worden uitgevoerd, maar was dan wel wat minder spectaculair.

De Pepper's ghost-techniek wordt tegenwoordig ook gebruikt in diverse attracties zoals het Spookslot van de Efteling waar het wordt gebruikt om vier geesten en een zwevende spookviool te tonen.

Dit auto-stereogram komt van de site van de Magic Eye Inc., www.magiceye.com. De verborgen afbeelding heeft iets te maken met 3D.

Auto-stereogram
Verborgen afbeeldingen

Bij auto-stereogrammen zijn de 3D-beelden verborgen in een andere afbeelding. De 3D-beelden kunnen worden ontdekt en bekeken door simpelweg naar de afbeelding te staren totdat het 3D-beeld verschijnt. Stel daarbij de ogen niet scherp op het oppervlak van de afbeelding, maar probeer er doorheen te kijken, alsof u naar iets in de verte kijkt. Blijf kijken wanneer de afbeelding verschijnt, want zij zal steeds scherper en duidelijker worden.

Hoewel de officiële benaming voor deze optische illusie auto-stereogram is, spreken we meestal gewoon van een stereogram. Het grote voordeel van dit soort stereogrammen is dat zij kunnen worden bekeken zonder visuele hulpmiddelen.