'Toverlantaarn - Victorian trade cards' en de toverlantaarn deel 2

'Trade cards' en de Toverlantaarn
deel 2

Deze leuke kaart maakt deel uit van een serie 'Amusements Enfantins' (amusement voor de kinderen), uitgegeven door Au Bon Marche Perree-Lepeltier, La Ferte-Mace, Orne (Frankrijk). De kaart is gedrukt in 'full colour' met een gouden en witte rand. De drukker is vermeld op de achterkant: Paris – Imp. Lessertisseux, pass. Du Caire, 68 – 111, een van de drukkers die ook heel veel kaarten voor o.a. Liebig en Au Bon Marche heeft gedrukt. Elke kaart heeft een eigen naam op de voorzijde. Afm.: 100 x 60 mm.
Dezelfde afbeelding gebruikt voor een andere Franse trade card getiteld 'Lanterne Magique'. Afm.: 105 x 73 mm. Op voor- en achterzijde wordt reclame gemaakt voor Chocolate Poulain; midden op de achterkant is de naam van de drukker vermeld (L. Pacon, Paris). Op de achterkant vindt u ook nog een complete beschrijving van de toverlantaarn en haar toepassingen. De blauwe hoofdletter 'L' rechtvaardigt het vermoeden dat de kaart deel uitmaakt van een grote serie, die waarschijnlijk het hele alfabet omvat.
	Links: Nog een versie, zonder reclame op de voorkant. ..... maar wel op de achterkant van de kaart.
Een andere kaart uit de serie 'Amusements Enfantins' (amusement voor de kinderen). Niet een toverlantaarn maar een ander optisch stuk speelgoed siert deze fraaie kaart: de zoëtroop, uitgevonden door William Horner (zie ook Schijven en Trommels). Op deze Franse kaart wordt reclame gemaakt voor Chocolat Debauve & Gallais.
Bovenstaande afbeeldingen zijn ook gebruikt op kaarten zonder reclame die op de achterzijde bedrukt waren met een verklarende tekst. Mogelijk waren deze bestemd voor het lesgeven aan scholieren. Eén van de kaarten is voorzien van een stempel met de tekst "ECOLE PUBLIQUE DE GARÇONS GIVORS", en een handtekening.



		Oude Franse trade card, gedrukt voor CHOCOLATERIE FRANÇAISE, Chocolats et Cacaos superieurs, met de afbeelding van een jonge rondreizende lantaarnist die een toverlantaarn op de rug draagt en een buikorgeltje bespeeld. Onderschrift: LA LANTERNE MAGIQUE, PIÈCES CURIEUSES. Afm.: 6 x 10,5 cm.
Hooggeëerd publiek! Ik toon u de truc met het duveltje in een doosje! Een Franse trade card met reclame voor de Magasins de la Samaritaine, Parijs. Op de voorkant de tekst "A La Samaritaine Nouveautés Rue du Pont-Neuf". Op de achtergrond een fraaie toverlantaarn. Afmetingen ca 6 x 10,5 cm.

Een soortgelijke trade card werd gemaakt als reclame voor de Maison de la Belle Jardinière. De tekst onderaan de afbeelding luidt, in het Frans: 'ROBERT-HOUDIN TROUVERA EN LUI UN CONCURRENT REDOUTABLE' (Robert-Houdin zal aan hem nog een geweldige concurrent krijgen).
		"La Lanterne Magique" kaart met een tekst op de achterkant, gepubliceerd in Frankrijk aan het eind van de 19e eeuw door H. & Co. Parijs. Kaart #25 Afmetingen: 13 cm x 9 cm, (5 1/8" x 3 1/2").
Deze kaart van Chicorée a la Ménagère, Papier Grains de Café (koffiebonen), laat een aantal Jouets, stukken speelgoed, zien: De toverlantaarn, een Hollandse tol en een dobbelbeker. Die 'toupie hollandaise' blijkt, ik wist het niet, een oud spel te zijn waarbij een metalen tol zich een weg moet banen door een soort flipperkast. Ja, zo leer je nog eens wat!

Rechts en onder: De ronddraaiende schijf op de achterkant van de originele kaart en de ander plaatjes die op het 'scherm' verschijnen.		Deze prachtige kaart (formaat ansichtkaart) is een oude REPRO van een trade card van het Franse warenhuis "Le Bon Marché" uit het einde van de 19e eeuw. Deze repro werd in het midden van de jaren 1980 in zeer kleine aantallen vervaardigd en is thans erg moeilijk te vinden. Zij bevat een ronddraaiende schijf met plaatjes, net als de originele trade card.


		Magic lantern beginnings, de beginselen van de toverlantaarn, met een kind dat een schaduw op het scherm werpt met behulp van een toverlantaarn. Gemaakt voor B. Legrand, Mons.
In 1912 gaf de chocoladefabriek Lombart bij hun snoepgoed geïllustreerde kaarten mee die de toekomst als thema hadden. In het jaar 2012, zo veronderstelden zij, zou er de Picturephone zijn als communicatiemiddel. Deze kaart laat een paar ouders zien die in Frankrijk spreken met hun zoon die in een niet met name genoemd Aziatisch land woont, door middel van zo een Picturephone. Zij verzekeren hun zoon dat ze hem spoedig Lombart chocolade zullen toesturen met een vliegtuig.

		Een uit een serie van waarschijnlijk zes trade cards, uitgebracht door Liebig vleesextract, waarop 'Kunstgewerbe' (kunstnijverheid) wordt uitgebeeld. Deze kaart, met als onderwerp 'Optik und Mechanik', toont een mooie vrouw, omringt door optische en mechanische instrumenten, waaronder een tweetal toverlantaarn.
		Aantrekkelijke mechanische trade card met een reclame voor Peninsular Furnaces, Stoves and Ranges (fornuizen, kachels en keukenovens). Afbeeldingen van de vele kachels die door 'The Leading Stove Manufacturers of the World' gemaakt werden, worden op een scherm op het toneel geprojecteerd door middel van een draaibare schijf aan de achterkant van de kaart. Afmetingen circa 8 x 14 cm.

Maison de la belle Jardinière. Deze Franse trade card is waarschijnlijk één uit een serie van twaalf, voor elke maand één. Deze kaart vertegenwoordigt 'Décembre' (december), de maand van de gezelligheid en van cadeautjes. Eén van de cadeaus is een prachtige Lanterne Carrée', gemaakt door de Franse fabrikanten Lapierre Frères. Op de achterkant staat een reclame voor het 'Maison de la Belle Jardinière, Habillements, Tout faits et sur messure pour Femmes et pour Enfants' (Kleding, zowel confectie als op maat gemaakt, voor vrouwen en voor kinderen). De kaart is gedrukt door Lith. F. Appel, Paris, en is gesigneerd in de linker benedenhoek met een ineengestrengelde A en F. Afm.: ca 11,5 x 7,5 cm.			(Met dank aan Jean-Philippe Salier, Frankrijk, die mij veel kaarten toestuurde.)

		Les Spectres (De spookverschijningen). Deze Franse trade card laat wel een zeer bijzonder toverlantaarneffect zien: een geestverschijning op het toneel. Deze illusie werd bereikt door met het felle licht uit een toverlantaarn een acteur, die onder het toneel was verborgen, te belichten. Een reflectie van de 'geest' verscheen dan op een grote, voor het publiek onzichtbare, vooroverhellende glasplaat. Vanuit de zaal zag men een doorschijnende geest op het toneel. Zie ook: 'De Kunst om een Geest op te wekken'. Op de achterkant staat een reclametekst. 'Le Café de Malt Kneipp, est la meilleure addition au café et supprime la chicorée, ' (Moutkoffie, de beste toevoeging voor koffie zonder cichorei).
(Waarschijnlijk) Franse trade card. Geen naam van de drukker; geen reclametekst op de achterkant. De jongeman projecteert het beeld van achteren op het doorschijnende scherm, waardoor de toverlantaarn voor het publiek verborgen blijft. ca 15 x 10,5 cm. Zie ook: 'Fantasmagorie'.

Franse trade card. Op de achterkant een advertentie voor Chicorée extra A La Belle Jardinière, aangeboden door la Maison C. Beriot à Lille, ca 1880, 7,5 x 12,5 cm).

Een wat eenvoudiger uitvoering van de trade card hierboven.
	Lanterne Magique. Franse trade card. Het scherm is nog blank, maar kon waarschijnlijk bedrukt worden met de naam van de adverterende fabrikant.		Mechanische trade card zonder naam van de drukker en zonder reclame.

Vermakelijke Engelse 5½ x 8¼" 'Hold this picture up to the light'-card van Brown and Polson's Corn Flour (First and Foremost, de Eerste en de Beste). De reclamekaart was ingevoegd in een Engels tijdschrift uit 1889. De uitgever is S. Hildesheimer & Co. Ld., London E.C., maar de kaart is gedrukt in Duitsland. Op de achterkant staat in spiegelbeeld gedrukt de afbeelding die wij zien wanneer de kaart tegen het licht wordt gehouden.
		Universal Moviescope. Mechanische trade card met de afbeelding van een toverlantaarnvoorstelling in het ´Juvenile Theatre´(Theater voor de jeugd). Op de ronddraaiende schijf staan wat grappige plaatjes.
Aantrekkelijke Amerikaanse Christmas trade card: A Moving Picture of Santa Claus. 'An endless reel of Christmas cheer, With love and kisses for you, my dear.' (Een film over de Kerstman. Een eindeloze film vol kerstplezier, met liefde en kusjes voor jou, mijn lief.) Wanneer de kartonnen schijf naar links wordt gedraaid verschijnt een kerstverhaal op het scherm: 'Now he's going to leave my dear, but if you're good he'll come next year.' (Hij gaat er straks weer vandoor, razend vlug, maar als je lief bent komt hij zeker terug.) Gedrukt door Campbell Cards, Elizabeth, N.J., Design 1916, Nr. 848-10., 13,5 x 9,5 cm.
		Niet-commerciele Franse trade card, uitgegeven door de 'Commission de Préservation contre la Tuberculose en France'. 'Combattez la Tuberculose, Voyex ses alliés et ses ennemis'; Bestrijdt de Tuberculose. Kijk naar haar bondgenoten en haar vijanden. Op het scherm een van de 'bondgenoten', le cracheur, de spuwer. La Tuberculose est u péril national, la combattre est un devoir patriotique. Tuberculose is een nationaal gevaar; het is een vaderlandslievende plicht er tegen te strijden. 11,8 x 10,8 cm.
De mechanische muizenkaart is gesigneerd 'Dick Vandé', afmetingen 14 x 9 cm. De kaart met de gapende neger is waarschijnlijk een showmodel. Een stempel 'RECLAME' geeft aan waar de advertentie komt te staan.
Trade card met een reclame voor Chocolat du Planteur. Het is er één uit een serie 'Les Jouets Anciens' (Oud speelgoed). De titels is 'La Lanterne Magique'. Frans.
		Deze ronde kaart werd gepubliceerd door 'Au Printemps, les magazins les plus élégant de Paris' in december 1927. De kaart is 20 cm groot (inclusief het kartonnen handvat).
		Meer trade cards.........