Toverlantaarn - Racistische afbeeldingen op oude toverlantaarnplaten? deel 6.

Racistische afbeeldingen op oude toverlantaarnplaten?
deel 6.


Naar:	deel 1	deel 2	deel 3	deel 4	deel 5	deel 6	deel 7	deel 8	deel 9	deel 10

Dit artikel bevat woorden of afbeeldingen die racistisch of op een andere manier kwetsend zouden kunnen zijn. Zij zijn hier opgenomen als een historische weergave van een heel andere tijd met heel andere normen en waarden, en betekenen beslist niet dat de webmaster/auteur van deze website zulke ideeën en beweringen ondersteunt. Zij laten de rol zien die niet-westerse personen vaak speelden in verhalen op de oude toverlantaarnplaten en hoe zij daarop werden afgebeeld.
By the skin of his theeth. Een set van vier vierkante toverlantaarnplaten gemaakt door een onbekende fabrikant. 'Met de huid van mijn tanden' is een zin uit de Bijbel. In Job 19:20 zegt de Bijbel: 'Mijn gebeente kleeft aan mijn huid en aan mijn vlees; en ik ben ontkomen met de huid mijner tanden'. In moderne tijden wordt 'met de huid van ... tanden' gebruikt om een situatie te beschrijven waaruit men ternauwernood is ontsnapt.


Vierkante toverlantaarnplaat uit een serie 'Shadows' (Schaduwen), genummerd #2. We zien een huisvrouw of dienstbode wier schaduw op de muur lijkt op de afbeelding van een slaaf. Gesigneerd CMB. Afmetingen van de plaat: 8,2 x 8,2 cm.
De afmetingen van deze enkelvoudige hefboomplaat zijn 17,5 x 10 cm, de doorsnede van de afbeelding is ongeveer 6,5 cm. Nanny met een ondeugend kind. Het kind trekt aan Nanny's halsdoek om haar voorover te laten buigen.

The Robbers.
De rovers.

Een set van 12 lantaarnplaten gemaakt door York & Son, Engeland, ca 1885.
Deze serie platen doet qua tekenstijl en het wrede verhaal sterk denken Wilhelm Bush, maar dat is niet het geval. De strip is oorspronkelijk uitgebracht als Münchener Bilderbogen no 498 en is van de hand van Friedrich (Fritz) Steub, met als titel 'Der brave Farmer und die undankbaren Wilden'. In Nederland is het als prentenboek verschenen bij de Amsterdamse uitgeverij Vlieger als 'De ondankbare Wilden'.


1. Two robbers asking for charity at an old gentleman's house. 1. Twee rovers vragen om een aalmoes bij het huis van een oude heer.	2. He regales them in a sumptuous manner. 2. Hij vergast hen op een vorstelijke manier.

3. He fills their bags with the broken victuals. 3. Hij vult hun zakken met de overgebleven proviand.	4. They return at night to break into the house. 4. Zij komen 's nachts terug om in te breken.

5. They commence the attack. 5. Zij beginnen met hun aanval.	6. The old man is quietly reading, and hears the noise. 6. De oude man leest rustig in een boek en hoort het lawaai.

7. He drops from the window to surprise them. 7. Hij klimt uit het raam om hen te verrassen.	8. They have succeeded in getting their bodies partly through. 8. Zij zijn er in geslaagd hun lichaam door het gat te wurmen.

9. The old man comes very quietly round the corner. 9. De oude man komt stilletjes om de hoek.	10. He nails them securely to the wall. 10. Hij spijkert ze stevig vast aan de muur.

11. He belabours them with his whip. 11. Hij geeft ze er van langs met zijn zweep.	12. The robbers go home wiser, and, we hope, better men. 12. De rovers gaan naar huis als wijzere, en naar wij hopen, betere mensen.



Twee inboorlingen worden opgegeten door een krokodil, maar slagen er gelukkig in zichzelf te bevrijden. Een zeer ongeloofwaardig verhaal, maar dat komt wel vaker voor in toverlantaarnland. Een serie van 6 lantaarnplaten, ca 8,2 x 8,2 cm groot. Zij waren oorspronkelijk voorzien van zwart papieren maskers die door een vorige eigenaar verwijderd zijn, waarschijnlijk omdat zij teveel van de tekening afschermden. De eerste plaat laat zien hoe de plaat er uitzag met zo'n masker.
				Een lantaarnplaat in een mahoniehouten frame, met een met de hand gekleurde afbeelding die bekend staat als "Freedom to the Slaves", Het is een afbeelding van president Abraham Lincoln die de ketenen van Afrikaanse slaven verbreekt. Dit nogal allegorische beeld was populair in de periode na de Emancipatieproclamatie van Lincoln en werd destijds gezien als een opbeurend en feestelijk kunstwerk. De afbeelding toont een Afro-Amerikaanse man die op zijn knieën valt aan de voeten van president Abraham Lincoln. De ketenen van slavernij liggen op de grond en de man kust de hand van de president als dank voor zijn bevrijding. De man, vrouw en kinderen staan links en Lincoln heft zijn rechterhand naar de hemel alsof hij de hele wereld vrijheid wil verkondigen.


Deze uitstekende toverlantaarnplaat meet ca. 18 bij 10 cm met een centrale glasplaat van ca. 7,5cm doorsnee. De plaat komt uit een reeks weergaven met de titel "The American Civil War" die kort na het einde van de oorlog werd gepubliceerd.

Jongen die een zwijn berijdt. De hefboomplaat is gemerkt met een etiket: PHOTOGRAPHIC LEVER SLIDE No 367. De fabrikant is onbekend.

Een stel 'rampenplaten' (catastrophe slides). Deze bestaan uit twee platen die meestal met een A en een B gemerkt zijn. Zij werden snel achter elkaar vertoond om een humoristische situatie weer te geven. Hier zien we een man op een ladder die de zijkant van zijn huis schildert en er af valt wanneer een varken de ladder omver duwt.

The Heathen Chinee - De heidense Chinees. Niet alleen zwarte mensen werden soms afgebeeld op een onaantrekkelijke manier. Deze set, die gemaakt is door een onbekende fabrikant, laat een Chinese valsspeler zien die daarna door iedereen in de kroeg wordt afgestraft.

1. The introduction	2. That heathen Chinee	3. Bill Nye

4. Commencing the game	5. Ah Sin astonishes the Pair	6. The rupture

7. The attack	8. The final scene	9. Concluding remarks
"The Heathen Chinee", oorspronkelijk gepubliceerd als "Plain Language from Truthful James", is een verhalend gedicht van de Amerikaanse schrijver Bret Harte. Het werd voor het eerst gepubliceerd in september 1870 en was een satire op anti-Chinese sentimenten in Noord-Californië. Het gedicht werd populair en werd vaak opnieuw gepubliceerd. Tot Hartes ontsteltenis versterkte het gedicht echter het racisme onder zijn lezers in plaats van het aan te vechten, zoals hij van plan was. Het verhaal van het gedicht richt zich op een Chinees immigrantenpersonage genaamd Ah Sin die een Ierse immigrant genaamd William Nye verslaat in een spelletje euchre met zeer hoge inzetten. Nye is een bedrieger, die de 'kinderlijke' Ah Sin succesvol overtroeft. William Nye realiseert zich niets totdat het te laat is. Wanneer William Nye zich realiseert dat hij is bedrogen, valt hij Ah Sin aan.

En hier is een langwerpige toverlantaarnplaat gemaakt door de Gebrüder Bing Nürnberg (G.B.N.) als # 11 uit een set van twaalf.